Düopson nedir?

Bu, talebin iki alıcının elinde yoğunlaştığı bir piyasa şeklidir.

Düopson piyasasında hiçbir alıcı tek başına fiyat belirleyemez ve iki alıcıdan biri fiyatı aşırı derecede düşürürse diğerini uygun koşullarda satın almak daha kolay olacaktır.

Arz esnek olduğunda, Düopson şirketi talep edilen miktarı değiştirerek uygun koşullar yaratabilir. Her firmanın mübadeleden elde edeceği fayda, arz esnekliğine ve rakipleri üzerinde kurduğu kontrol derecesine bağlıdır.

 Piyasa Nedir? Piyasa Çeşitleri Nelerdir?

Günlük hayatta ‘market’ denilince aklınıza gelen ilk şey meyve, sebze, giysi, hediyelik eşya gibi gıda maddelerini alıp satabileceğiniz bir yerdir. Örneğin, bir şehir sokak pazarı. Ekonomide piyasaların çok daha genel bir anlamı vardır.

Piyasa, alıcıları ve satıcıları bilgi alışverişinde bulunmak ve iş yapmak (mal alım ve satımı) için birleştiren bir mekanizmadır. Örneğin, küresel petrol piyasası, petrol alıcı ve satıcılarının fiyatlar hakkında bilgi verdiği ve bu bilgiler dahilinde petrol alıp sattığı bir mekanizmadır ve bu konudaki fikir birliği öncelikle telefon ve internet gibi modern iletişim araçlarıyla sağlanmaktadır. tarafından yapıldı

Günümüzün teknolojik gelişmeleri, belirli bir lokasyondaki malların arz ve talebini karşılama ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır.

 Rekabet Açısından Piyasa Çeşitleri

1-Tam rekabet: Bu piyasa çok sayıda alıcı ve satıcı bulunmaktadır. Pazara giriş ve çıkış ücretsizdir. Tüm satıcılar ve alıcılar aynı tür (benzer) mallara sahiptir. Alıcılar, aynı ürünü herhangi bir satıcıdan satın alabileceklerini bilirler. Tüm işlemler açıktır.

 Tam rekabetin varlığı şu koşullara bağlıdır:

• Piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı var. Bireysel üreticiler, eylemleriyle piyasa fiyatını etkileyemezler.
   
• Ürün niteliksel olarak homojendir. Başka bir deyişle, bir malın tüm birimleri aynı niteliktedir. Örneğin. Buğday, kömür, şeker, yağ, yumurta ve süt bu tür mallardır. Ancak bisküvi, diş macunu ve televizyon gibi ürünlerin kalitelerinin markadan markaya farklılık gösterdiğine inanılmaktadır.
• Alıcılar veya satıcılar piyasaya girmekte ve piyasadan çıkmakta serbesttir. Örneğin; Buğday, kömür, yumurta ve kitap gibi emtiaların satıldığı bir pazar. Üretim faktörleri farklı işletmeler ve endüstriler arasında serbestçe hareket edebilir. Bunu hiçbir sendika ve meslek örgütü engelleyemez.
• Tüketiciler, bir ürünün kalitesi ve fiyatı hakkında eksiksiz bir resme sahiptir. Bu nedenle, aynı ürünü cehaletten farklı fiyatlarla satmak imkansızdır.
• Alıcılar belirli satıcıları sevmez ve satıcılar belirli alıcıları sevmez. Yani piyasada özel kimse yok, herkes kendisi için alışveriş yapabilir.

 2-Eksik Rekabet: Tam rekabet koşullarının biri, bir kısmı veya tamamı çöktüğünde ortaya çıkan piyasadır. Gerçek hayatta, doğada bir kusurlu rekabet piyasası vardır. Çünkü, nedense tam rekabetin piyasa koşulları gerçekleşmeyecek, yani başarısız olacak.

 Eksik rekabet piyasası, “satıcı” ve “alıcı” olmak üzere iki grup piyasa türünden oluşmaktadır.

Satıcılar Yönünden Eksik Rekabet Piyasaları

1. Monopol (Tekel) piyasası: Farklılaştırılmış ürünler satan birçok şirketin bulunduğu bir pazar. Piyasada çok sayıda firmanın bulunması rekabetçi, üretilen ürünün homojen bir üründen çok farklılaştırılmış bir ürün olması tekele işaret etmektedir. Bu pazardaki şirketler bir tür ürün üretme eğilimindedir, ancak her ürünün onu diğer şirketlerden ayıran birkaç özelliği vardır. Örneğin, ayakkabı ve giyim pazarı.
2. Oligopol piyasası: Bir ürün veya hizmet piyasasında az sayıda satıcı ve çok sayıda alıcı bulunduğunda, böyle bir pazara oligopol denir. Bu pazarlarda firmalar homojen veya farklılaştırılmış ürünler satmaktadır ve girişte önemli engeller bulunmaktadır. Bir oligopolde faaliyet gösteren az sayıda büyük işletmenin birbirine bağımlı olduğu varsayılmaktadır. Üretim ve pazarlama şirketlerinden birinin kararları, diğer şirketlerin kararlarını etkiler. Örneğin; Şeker, çimento, deterjan, otomotiv ve çelik pazarları.

 Oligopol piyasasının düopol ve tripol olarak adlandırılan iki özel şekli bulunmaktadır:

• Düopol piyasası: Düopol piyasada sadece iki satıcı vardır. Örneğin bir şehirde şehirlerarası ulaşım sağlayan sadece iki şirket olabilir. O bölgedeki tüm müşteriler bu iki şirket arasında seçim yapmalıdır. Tripoli Market: Tripoli Market’te sadece 3 satıcı var. İkili pazardaki firma sayısı üçe yükseldiğinde üçlü bir pazar ortaya çıkar.

3. Monopolcü (tekelci) rekabet piyasası: Farklılaştırılmış ürünler satan birçok şirketin bulunduğu bir pazar. Piyasada çok sayıda firmanın bulunması rekabetçi, üretilen ürünün homojen bir üründen çok farklılaştırılmış bir ürün olması tekele işaret etmektedir. Bu pazardaki şirketler bir tür ürün üretme eğilimindedir, ancak her ürünün onu diğer şirketlerden ayıran birkaç özelliği vardır. Örneğin, ayakkabı ve giyim pazarı.

Alıcılar Yönünden Eksik Rekabet Piyasaları

1. Monopson piyasası: En önemli özelliği tek alıcı olmasıdır. Bazen piyasaya giriş alıcılar açısından kısıtlanabilir. Bu durumda, çoğu zaman devlet tek alıcı olarak ortaya çıkabilir.
2. Oligopson piyasası: Bu piyasada çok az alıcı var. Yine, sonunda olan şey, alıcıların pazara girişini sınırlamaktır. Özellikle bazı tarım ürünleri ve kıymetli madenlere yönelik piyasalar bu tür piyasalara örnektir. Genellikle bu pazarlarda devlet kurumları ve diğer devlet onaylı alıcılar bulunur. özel bir oligopol türü; duopsonlar ve triopsonlar.
3. Düopson piyasası: Duopson piyasasında iki alıcı ve çok sayıda satıcı vardır. Örneğin, bazı bölgelerde çiftçilerin ürettiği ürünleri satan ve satan komisyoncular var. Eğer; Bölgede birden fazla üreticinin ürettiği ürünleri satın alan sadece iki aracı varsa bu bir duopsoni, üç aracı varsa bir oligopoldür.
4. Triopson piyasası: Üç alıcı, çok sayıda satıcının bulunduğu bir pazar türüdür.