Vücudumuz, en uçtaki hücrelere bile oksijen götürmek için “kırmızı kan hücrelerinde bulunan demire” ihtiyaç duyar.
Vücudumuzda yeteri kadar demir olmadan kırmızı kan hücreleri yeterli oksijeni ihtiyaç duyulan hücrelere götüremez. Fakat vücudumuzda bulunan demir seviyesinin çok yüksek olması da iyi değildir. Vücutta demir oranlarının yüksek ya da az seviyelerde olması bazı hastalıklara işaret edebilir.
Doktorlar bazı durumlarda ve bazı hastalıkların nedenini anlamak için ferritin testi isteyebilir. Ferritin testi vücudumuzda bulunan demir miktarına ilişkin bir seviye belirtir ve bu seviye doktorun şüphelendiği durumları anlamak için yeterli bilgiyi ona sağlar
Ferritin Nedir?
Yukarıda yazdıklarımızdan ferritin ile demirin aynı olduğu sonucuna vardıysanız yanılıyorsunuz ferritin ile demir aynı şey değildir. Ferritin vücudumuzda bulunan demirleri depolayan ve hücreler ihtiyaç duyduğu zaman depolanan demiri serbest bırakan bir proteindir. Ferritin her hücrenin içinde bulunur.
En yüksek ferritin barındıran organ ise karaciğerdir. Karaciğer içinde ferritin barındıran hücrelere ise “hepatositler hücreler” adı verilir. Ayrıca ikinci olarak ferritin en fazla bağışıklık sisteminde bulunur ve bağışıklık sisteminde ferritin bulunan hücrelere “retiküloendotelyal hücre” adı verilir.
Ferritin, kırmızı kan hücrelerine daha fazla ihtiyaç duyulana kadar vücutta biriktirilir. Daha fazla kan hücresine ihtiyaç duyulduğu zaman vücudumuz, hücrelere ferritin salması için uyarı gönderecektir. Ferritin gelen uyarıdan sonrası salındıktan daha sonra “transferrin” adı verilen başka bir maddenin içine girer.
Transferrin, kırmızı kan hücrelerinin üretileceği yere kadar ferritin hücrelerini taşır. Bir örnekle bunu anlaşılır hale getirelim;
Bir arkadaşınızın size ihtiyacı olduğunu düşünün, bir taksi çağırdığınız ya da kendi aracınızla arkadaşınıza doğru yola çıktığınız ve arkadaşınızın bulunduğu yere gittiniz.
Siz bir ferritin, sizi götüren araç ise transferrin, arkadaşınız ise kırmızı kan hücrelerinin üretildiği yer.
Bir insanın normal demir seviyesine sahip olması ne kadar önemli ise, vücutta bulunan bu demirin depolanması da bir o kadar önemlidir. Bir insanın hücrelerinden yeteri kadar ferritin yoksa, depolanan demirler o kadar hızla tüketilir. Ferritininlerin en büyük fayfadası kırmızı kan hücreleri üretiminde görev almaktır. Ve vücudumuzda yeteri kadar kırmızı kan hücresi kalmadığı zaman depolanana ferritininlere sinyal gönderecek demiştik. Eğer bu sinyal çağrısız kalırsa vücudumuzda neler olur?
Ferritin Seviyelerin Düşmesinin Belirtileri ve Sonuçları
Yorgunluk, baş dönmesini, sık sık bağ ağrılarının yaşanması, zayıflık, kulaklarda çınlama olması, agresif ve sinirli bir ruh hali, bacaklarda uzun süren ağrılar ve nefes darlığının yaşanması. Eğer bu durumlardan şikayetçiyseniz ferritin testi yaptırmanız ve uzman doktorlardan yardım almanız gerekmektedir.
Düşük ferritin seviyelerinin nedenleri genellikle regl kanamalarının fazla olması, iç kanamanın olması ve en önemlisi bağırsak emilimini etkileyen mide rahatsızlıkları.
Ayrıca akdeniz anemisi olan bir kişinin kanında bulunan demir seviyesi ve hücrelerinde bulunan ferritin seviyesi düşüktür.
Ferritin Seviyelerinin Yükselmesinin Belirtileri ve Sonuçları
Ferritin seviyeleri yüksek birinin göstereceği ilk belirtiler şiddetli karın ağrılarının yaşanması ve sürekli devam etmesi. Yorgunluk, kalp çarpıntısı, eklem ağrıları ve zayıflık da diğer belirtileri arasındadır. Ayrıca ferritin seviyeleri karaciğer ve dalakta alınan darbelerin bir sonucu da olabilir.
Ferritin seviyeleri yüksek olan birisinde eklem iltihaplanmalarının, still hastalığı, diyabet, lösemi, demir zehirlenmesi, hepatit c, karaciğer rahatsızları ve bir çoğumuzda bulunan huzursuz bacak sendromunu en yaygın sonuçlarındandır.
Ferritin Testi
Ferritin testi diğer testlere nazaran çok kolay ve basit bir işlemdir. Diğer testler gibi 24 saat öncesinden yeme-içmeyi kesme gibi bir durum olmasına gerek yoktur. Ama bu durum doktorunuzun isteğine göre de değişiklik gösterebilir. Ferritin testi vücudunuzdan -genellikle kol tercih edilir- alınan bir şırınga tüpü kadar kanın laboratuvar ortamında test edilerek ferritin seviyelerinize ilişkin genel bir tablo çıkar. Ferritin testinin yan etkileri diğer kan örneği gerektiren testler gibidir. Kan verdikten sonra nasıl bir yan etki hissediyorsak Ferritin testlerinden sonra da aynı durum yaşanabilir.
Kadınlar ve Erkeklere göre bulunması gereken Ferritin miktarı değişiklik gösterebilir. Kadınlar için kan litresine göre 11-307 mg
Erkekler için kan litresine göre 34-336 mg
Yüksek ferritin seviyelerinin kontrol altına alınması için alkol kullanımının azaltılmasını obezite sorunlarının önüne geçilmesidir.
