Sisteminizde boş alan olduğu sürece, kullanıcı alanınızın dolu olduğuna dair bir uyarı alabilirsiniz. Linux işletim sisteminde karşılaşılan bu durumun en olası nedeni inode limitinize ulaşılmış olmasıdır. Index Node, Index Node Inode olarak Türkçe’ye çevrilebilir. Amaçları ve çalışma prensibi oldukça basittir; ancak bunlar sistem için çok önemli unsurlardır. Web üzerinde de sıklıkla karşılaşılan bu durum, iyi bir planlama ile önlenebilir.
Inode Nedir?
Inode, sistemde çeşitli bilgileri depolayan küçük dizin dosyalarıdır. Dizin kelimesinin temel anlamına baktığımızda inode’ların çalışma prensibini daha iyi anlayabiliriz. İçindekiler, ansiklopediler, kitaplar gibi bilgi kaynaklarındaki bilgilere daha kolay ulaşılabilmesi için yer, ad gibi ilgili terimleri alfabetik olarak sıralayan listelerdir. Tıpkı kitaplarda olduğu gibi, sistemlerin arka planında klasörler vardır. Inode, bilgi parçalarına listeleyerek kolay erişim sağlar.
Yazılı bilgi kaynaklarının aksine, dijital kaynaklar esnektir. Zaman zaman dizine yeni bilgiler eklenmeli ve değiştirilmelidir. Siteye yüklediğiniz dosyalar veya kullandığınız diskler çeşitli hacimlerde saklanmaktadır. Bu kayıtlar anlık ve çok sayıda olduğunda blokların sırasını korumak mümkün değildir. Bloklar yine de diskin farklı bölgelerine dağılmış olabilir. Bu durumda, dosyadaki tüm verileri bulmak için başka bir araca ihtiyaç vardır.
Unix ve Linux işletim sistemlerinde bilgisayarda aklınıza gelen her şey dosya olarak kabul edilir. Bu, klavye, fare, monitör, yazıcı ve sabit sürücü gibi temel bileşenleri içerir. Bunları kullanmak için sistemde dev bir mekanizma çalışır. Inode, tüm bunların verilerini belirli bir sistemle depolayarak erişim sağlar. Sonuç olarak, kullanılabilirlik uyarıları Linux sistemlerinde daha yaygındır. Inode, dosya verilerinin nerede bulunacağına ilişkin talimatlar içerir. Bunun için dosya hakkında bazı bilgileri tutar:
Dosya sahibi,
Sahipinin grubu,
Dosya oluşturma tarihi,
Dosya boyutu,
Dosya ilişkilendirme numarası,
Dosya türü,
Dosya izinleri,
Son erişim tarihi,
En son güncellendiği tarih,
Inode’lar Nasıl Çalışır?
Inode, dosyadaki herhangi bir işlemi belirlemek ve sonuçlandırmak için kullanılır. Dosya düzenlemeye izin verir. İnode’larda bulunan veriler, birçok farklı gereksinime sahip dosyaları bulmayı mümkün kılar. Örneğin, Linux sistemdeki herhangi bir dosya adıyla tanımlanmaz. Bunun yerine, tanımlama için inode numarası kullanılır. Dosya isimleri farklı olsa da dosyanın inode numarası aynı olabilir. Bu şekilde, birden fazla kalıcı bağlantı korunabilir.
İnternet siteleri ayrıca dosyaları inode kullanarak tanımlar. Örneğin; Basit bir WordPress sitesi bile, yapı veya sayfa sayısından bağımsız olarak düzinelerce dosya içerir. Basit, saf bir blog ortalama 10.000 Inode içerir. Gönderilerin, eklentilerin ve temaların sayısı değiştikçe Inode sayısı da değişir. Sayfa sayısından ziyade sayfanın karmaşıklığı ile Inode sayısı artar.
Inode Sınırı Nedir? ve Ne İşe Yarar?
Web sitesi dosyaları, barındırma hizmetlerini kullanan sunucularda depolanır. Bu sunucuların yetenekleri bellidir. Sunucuda depolanabilecek maksimum dosya sayısı için bir Inode sınırı belirtin.
Depolama alanı dosya boyutuyla ilgilidir. Kullanım alanı dosya sayısı ile ilgilidir. Örneğin, hem 100MB hem de 1MB dosyalar, alan kullanımı açısından aynı anlama gelir. Depolama alanı açısından, birincisi ikincisinden 100 kat daha fazla yer kaplar. Bir web sitesi yüzlerce çok küçük dosyayla çalışabilir. Bu durumda depolama kapasitesi dolmadan kullanılabilir alan dolabilir. Bunun tersi de olabilir. Site, kullanım sınırına ulaşılmadan önce doldurulacak daha fazla resimle çalışır.
Inode Temizleme Nasıl Yapılır?
Sistemdeki her dosya için bir inode kullanılır. Bu boyut, dosya türü veya diğer değişkenlerden bağımsızdır. Dosya sayısını azaltmak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir.
İhtiyacınız olmayan dosyaları silin
Sistemdeki her dosya, eklenti veya uygulama bir inode’a karşılık gelir. Kullanılmayan dosyalar, ne kadar küçük olursa olsun, yine de kullanılabilir alanlarını kaplar. Bu nedenle, sisteminizi periyodik olarak kontrol etmeli ve kullanmadığınız dosyaları silmelisiniz. Güncel olmayan eklentileri sitenizden kaldırabilirsiniz. Arşivinizi başka bir depoda saklayarak güncelleme dosyalarına yer açabilirsiniz. Bunun için bir bulut depolama sistemi kullanabilirsiniz.
E-posta hesaplarınızı temizleyin
E-posta hesapları genellikle gözden kaçan bir araçtır. Gönderilen yüzlerce e-posta sistemde saklanır. Bu, boşa harcanan Inode alanı anlamına gelir. Ayrıca e-postanıza gelen reklam, promosyon ve pazarlama postaları ve spam’ler de kotanızı doldurur. Düzenli posta kutusu temizliği, kullanılan alanı optimize etmenize yardımcı olacaktır.
