İnsanların hayatını olumsuz yönde etkileyen hastalıklardan biri de sindirim sistemini etkileyen hastalıklardır. Crohn hastalığı kişilerin yaşantılarına olumsuz yönde etki eden hastalıklardan biri olmaktadır. Günümüzde insanlarda binde 2 oranında görülen rahatsızlık bütün vücudu etkileyebildiği gibi ince bağırsağın bitiş yerine kadar da görülebilmektedir.
Crohn hastalığı nedeni olarak kesin olarak bilinmemekle birlikte genetik faktörler daha da ön planda olduğu öne sürülmektedir. Bununla birlikte çevresel faktörlerin de etkili olduğu öne sürülmektedir. Hastalığın belirtileri oldukça etkili olup hastalığın etkileri diğer birçok hastalığın oluşumuna zemin hazırlamaktadır.
Crohn Hastalığı Nedir?
Crohn hastalığı, sindirim sisteminde herhangi bir yerde oluşabilen, ince bağırsak ile kalın bağırsağın bir araya geldiği yerde kendini gösteren bir hastalıktır. Hastalığın görüldüğü kişilerde tamamen iyileşme durumu söz konusu olmayıp, sürekli olarak tedavi olmayı gerektirmektedir.
Hastalığın görülme oranı kadınlarda erkeklere göre daha fazla olup, 35 ve 40 yaş aralığını daha fazla etkilemektedir. Orta yaş grubunda daha sık görülebildiği gibi çocuklarda ve gençlerde de görülme oranı oldukça fazla olmaktadır.
Crohn hastalığı meydana geldiği alanlarda yerleşerek ülser gibi rahatsızlıkların oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Bunun yanında hastalığın en belirgin özelliklerinden biri iltihaplı bir hastalık olmasıdır.
Crohn Hastalığı Belirtileri
Her hastalık kendine göre bazı belirtiler göstermektedir. Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterse de genel olarak hastalık tespitinde bu belirtiler oldukça önemli olmaktadır.
- Karın ağrısının meydana gelmesi,
- İshal,
- Bazı kişilerde kabızlık ve şişkinliklerin görülmesi,
- Mide bulantısının ve kusma görülmesi,
- Ateş,
- Anüsün çevresinde çatlaklıkların meydana gelmesi,
- Dışkıda iltihap olması ve kan görülmesi,
- Yemek yemek istememe, iştahsızlık,
- Yorgunluk hissinin baş göstermesi,
- Hastalığın yeni başladığı kişilerde sık sık sık tuvalete çıkma isteği meydana gelmesi,
- Bağırsaklara doluluk hissinin baş göstermesi
Tedavide geç kalınan sinirim sistemi hastalığında daha farklı belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Bu belirtiler birçok ciddi hastalığın habercisi olabilme niteliğindedir.
- Anüs çevresinde şiddetli ağrıların oluşması,
- Vücudun çeşitli bölgelerinde ağrılar meydana gelmesi,
- Nefes darlığının görülmesi,
Crohn Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?
Hastalığın gösterdiği bazı belirtiler hastalığa dair bazı ipuçlarını ortaya koymaktadır. Bu belirtilere göre hastalığa tanı konulabilmektedir.
- Kilo kaybı, geçmeyen karın ağrısı, ishal ve mide bulantısı durumlarının sık sık yaşanıyor olması hastalığa tanı konulmasında önemli bir araçtır.
- Kan testleri yapılarak hastalık tanısı konulabilmektedir.
- Dışkıdan alınacak önlemler hastalığa tanı konulmasını sağlamaktadır.
- Endoskopi,
- Kolonoskopi,
- Biyopsi,
- MR,
- Tomografi
Crohn hastalığı tedavisi için kesin bir çözüm bulunmamaktadır. Bunun yanında tanıya göre uygulanacak olan yöntemler hastalığın şiddetinin azaltılmasına yardımcı olacaktır.
Crohn Hastalığı Nedenleri
İnsanın yaşamını bütünüyle etkileyen sindirim sistemi hastalığının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte ailesinde bu hastalığın görüldüğü ailelerin çocuklarında hastalığın görüldüğü tespit edilmiştir. Bu durum hastalığın meydana gelişinde genetik faktörlerin etkili olduğunu göstermektedir.
Ailelerinde crohn hastalığı olanların bu hastalığın çocuklarında da görülme oranı yaklaşık olarak 15 kat daha fazla olmaktadır. Hastalık bulaşıcı bir özelliğe sahip olmaması ile birlikte hastalığın meydana gelmesinde stres faktörünün de etkili olduğu görülmektedir.
Crohn Hastalığında Beslenme
Hastalığın etkileri ve şiddeti herkeste aynı olmadığı gibi beslenme biçimleri ve bundan alınan fayda da herkes için aynı değildir. Genel olarak beslenme esnasında dikkat edilecek bazı durumlar hastalığın şiddetini azaltmada etkili olmaktadır.
- Tüketilen besinlerden kaynaklı hastalığın oluşumu mümkün değildir. Besinler hastalığın şiddetinin azaltılması ve arttırılmasında rol oynamaktadır.
- Hastalığın görüldüğü kişilerin bol su tüketmesi gerekmektedir.
- Süt ve süt ürünlerinin tüketiminin azaltılması hastalığa bağlı atakların şiddetini azaltmaktadır.
- Alkolden ve baharat içeren yiyeceklerden uzak durulması gerekmektedir.
- Öğün sayısının arttırılması ve öğünlerde kullanılan besinlerin miktarlarının azaltılması hastalığa bağlı şikayetlerin azalmasını sağlayacaktır.
- Sigara tüketimi hastalığın şiddetini arttıracağından bu dönemde sigara tüketilmemesi gerekmektedir.
- Spor ve egzersizin sık sık yapılıyor olması hastalığa bağlı nefes darlığının ortadan kalmasını sağlayacaktır.
Crohn Hastalığı Tedavisi
Hastalığın en belirgin özelliklerinden biri kalıcı olup hiçbir tedaviye cevap vermemesidir. Hastalık bazı dönemlerde şiddetini arttırırken bazı dönemlerde şiddeti azalabilmektedir. Hastalığın şiddetinin artmış olduğu dönemlerde kullanılacak olan bazı ilaçlar hastalığın şiddetini azaltmada yardımcı olmaktadır.
Hastalığın kişiden kişiye farklılık göstermesine bağlı olarak ilaçla hastalığın şiddetinin azaltılamadığı durumlarda cerrahi müdahaleye gerek duyulmaktadır. Hastalığın görüldüğü kişilerin hemen hemen yarısı yaşamları boyunca cerrahi müdahaleye maruz kalmışlardır.
Crohn hastalığı görülen kişiler bütün yaşamları boyunca beslenme programı çerçevesinde yaşamlarını idame ettirmektedirler. Bu dönemde posası fazla olan besinlerin tüketimine ara verilmesi hastalığın alevlenmesini önlemede oldukça etkilidir.
Kişiler hastalığa bağı olarak ishal ve kabızlık sorunu yaşayabilmektedirler. Bu dönemde beslenmeye daha fazla dikkat edilmesi, mümkün olduğunca diyetten kaçınılması gerekmektedir. Hastalığın alevlendiği ve hız kazandığı dönemde aşırı hareketten uzak kalmak yararlı olacaktır.
Crohn hastalığı olan kişilerin dengeli ve düzenli beslenmeye hayatları boyunca dikkat etmeleri gerekmektedir. Çocuklara görülen hastalıkta gelişim bozukluğuna neden olan bir durum varsa o aşamada ameliyat önerilmektedir.
