Halk arasında yaygın olarak topuk dikeni adıyla bilinen; ayak tabanı ile topuk kemiği arasında oluşan ve ağrı yapan çıkıntı; temelde bir ortopedi hastalığıdır. Özellikle sporcularda görülen ancak günlük hayatta sıklıkla rastlanabilen rahatsızlıkla ilgili merak edilen tüm ayrıntıları vereceğimiz yazımıza başlayalım. Topuk dikeninin ne olduğu, belirtileri ve neden oluştuğuna dair içerikler hakkında bilgi sahibi olmak için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Topuk Dikeni Nedir?
Temelde ayak kemiklerinden dışarı atılmaya çalışılan kalsiyum kalıntıları topuğun alt kısmında birikir. Bu kalsiyum kalıntıları plantar fasya adıyla bilinir ve zaman içinde kemikleşerek topun tabanında destekleyici bir zemin haline gelir. Fakat bu kalıntıların dengesiz bir biçimde oluşması ve ilerlemesi ile daha yaygın bir alana sirayet etmesi söz konusu olur.
Ardından ayak tabanına zarar verecek bir içerik haline gelir. Kimi zaman 1,5 santimetreye kadar varabilen aşırı kemikleşme olarak ifade edilen bu rahatsızlık; yürüme zorluğu yaşayan pek çok insanda görülen bir hastalıktır ve doğru müdahale ile kolay bir şekilde tedavi edilebilmektedir.
Topuk Dikeni Neden Oluşur?
Zaman zaman topuk dikeni bandı gibi farklı destekleyici içeriklerle hafifletmeye çalışılan rahatsızlık neden meydana gelir? Genelde dış etkenlerden kaynaklı olarak ortaya çıktığı bilinen bir rahatsızlıktır. Bunun yanı sıra aşağıdaki nedenler de topuk dikeni oluşumuna eğilim gösterilmesine sebep olabilir:
- Uzun yürüyüş ve tempolu koşu gibi yere sert bir biçimde basılan hareketleri sık tekrarlayan kişilerde topuk dikeni meydana gelir. Yumuşak bir dokuya sahip olan ayak tabanında meydana gelen yüksek basınç, uzun vadede topuğu aşındırır ve topuk dikenin oluşmasına zemin hazırlar.
- Ortopedik olmayan rahatsız ayakkabıların devamlı olarak giyilmesi, ayak sağlığını ve ayak kemiklerinin pozisyonunu doğrudan etkiler. Bu nedenle yanlış bölgede kalsiyum birikmesine yol açabileceği için topuk dikeni rahatsızlığı yanlış ayakkabı seçiminden de meydana gelebilir. Aynı zamanda yüksek topuklu ayakkabı giyen kadınlarda da risk daha fazladır.
- Aşırı hareketsizlik de; tıpkı fazla hareket gibi topuk dikenini tetikler.
- Topuk dikeninin oluşum nedenlerinden bir diğeri de genetik hastalıklar ya da yaşlılık gibi etmenler olabilir. Karaciğer yetmezliği ya da şeker hastalığı durumlarında da sıklıkla rastlanan bir rahatsızlıktır.
Yukarıda verilen özellikler topuk dikeninin nedenleri arasında en sık rastlanan etkenlerdir. Bununla birlikte topuk dikeninin belirtileri nelerdir, inceleyelim:
Topuk Dikeninin Belirtileri Nelerdir?
Topuk dikeni belirtileri arasında pek çok rahatsızlık gösterilebilir. Bunlardan bazıları erken aşamada kolaylıkla fark edilebilir ve anlaşıldıktan sonra tedavi aşamasına başlanabilir. Bu belirtiler arasında temel olarak aşağıdaki unsurlar yer almaktadır:
- Ayak topuğunda gelişen ve yürüme sırasında rahatsızlık veren yoğun ağrı
- Dinlenirken ya da hareket ederken ayaklarda yaşanan karıncalanma ya da uyuşma sorunları
- Ayakta yer alan ağrının yanı sıra yanma ve hassasiyet durumları
- Ayak tabanının aniden gerilmesi, parmak ucuna asma ve merdivenleri çıkma zorluğu
- Dinlendikten sonra dahi kolaylıkla geçmeyen topuk ağrısı
- Özellikle sabah kalkıldığında ayakta gözlemlenen taban ağrısı ya da dinlendikten hemen sonra hissedilen ağrılar
- Baldır ve aşil tendonu bölgesinde oluşan hassasiyet durumu ve ağrılar
- Ayak topuğunda hissedilen şişlik
Yukarıda sayılan rahatsızlıkların her biri topuk dikeni belirtisi olarak gösterilebilir. Genelde röntgen aracılığıyla topuk kemiğinde yer alan çıkıntı nedeniyle teşhis edilebilen bir durumdur. Topuk dikeni görüntü itibarıyla ayağın topuk bölgesinde sertlik, kızarıklık, gerginlik ve hassasiyet oluşturur. Tedavi aşamaları ise kişiye göre değişmektedir. Uzman kontrolünde fizik tedavi, ilaç, ortopedik tabanlık ve egzersiz önerilebilir. Son aşama olarak topuk dikeni ameliyatı tercih edilebilir.
