Ketojenik diyet, genel olarak protein ve karbonhidrat içeren gıdalar yerine yağlı gıdaların tüketildiği bir diyet türüdür. Adını ise vücutta meydana gelen ketozis durumundan almaktadır. Bundan dolayı “Ketozis nedir?” sorusu sorulabilir. Hiperketonemi, ketoasidozis ve asetonemi adlarıyla da bilinen bu ketozis durumu, enerji kaynağı olarak kullanılabilecek yeterli karbonhidratın bulunmaması ile birlikte vücuttaki yağların keton cisimciklerine dönüştürülmeleridir.
Ketojenik Diyet Nedir?
Vücuda alınan karbonhidratın önemli ölçüde azalması, ihtiyaç duyulmayan proteinlerin glukoz halinde depolanmaması için protein alımına dikkat edilmesi ve genel olarak yağlı besinlerin tüketilmesi ile yapılan bu diyet, zayıflamak isteyenler için uygundur. Pek çok zayıflama diyeti içinde yağlı gıdalara yer verilmemektedir. Fakat yağlı besinlerin tüketildiği ketojenik diyet programı, vücutta ketozis meydana gelmesini sağlayan ve fazla yağların eritilerek enerjiye dönüştürülmesine sebep olan etkili bir yöntemdir.
Ayrıca ketojenik beslenme sayesinde pre – diyabet, tip – 2 diyabet, insülin direnci ve bazı kalp – damar hastalıklarının etkileri azaltılabilir. Fakat tüm bu faydaların görülebilmesi için, diyet sırasında tüketilen besinler kaliteli ve doğal olmalıdır. Ayrıca keton cisimciklerinin kan içerisinde artması istenmeyen bir durum olacağı için diyet boyunca gerekli doktor kontrolleri düzenli olarak mutlaka yapılmalıdır.
Ketojenik Diyet Nasıl Yapılır?
“Ketojenik diyet nasıl yapılır?” sorusunu soranlar bazı detaylara dikkat etmelidir. Öncelikle ketojenik diyet programı mutlaka bir diyetisyen tarafından hazırlanmalıdır. Her bünye farklı olduğundan dolayı diyet sırasında tüketilmesi ve tüketilmemesi gerekenler farklı olabileceği için başkasına hazırlanmış olan bir keto diyet programını kullanmak kesinlikle yanlıştır.
Diyetisyenin belirli testlerden sonra kişiye özel olarak hazırladığı diyet programı eksiksiz olarak uygulanmalıdır. Bu diyet programları, vücuda alınan toplam karbonhidrat ve yağ miktarının iki, üç ya da dört katı kadar yağ tüketilmesini sağlar. Zeytinyağı, avokado yağı, ceviz yağı, hindistancevizi yağı vs. gibi sağlıklı olan doymuş yağların tüketildiği ketojenik beslenme türü, çok uzun bir süre boyunca uygulanmamalıdır.
Vücut ketozis durumuna geldiğinde özellikle ağız kokusunun ve ter kokusunun aseton kokusu gibi olması gerekir. Keton ölçüm çubuğu ile idrarın test edilmesi yoluyla da bu konu hakkında bilgi sahibi olunmaktadır. Yağ yakmak için ketojenik diyet uygulayanlar, vücutta ketozisin görülmesi durumunda diyetin başarılı bir şekilde devam ettiğini anlayabilir. Fakat diyetisyen tarafından belirlenen programa tamamen uyulması çok önemlidir.
Ketojenik Diyette Kahve İçilir mi?
Kahve içmeyi sevenler “Ketojenik diyette kahve içilir mi?” sorusunun cevabını merak ediyor olabilirler. Şekersiz olarak tüketilen Türk kahvesinin 100 gramında yaklaşık 40 mg kafein, 50 mg potasyum, 3 mg sodyum ve 0.5 g protein bulunur. Dolayısıyla şeker eklemeden Ketojenik diyette kahve içilebilir.
Ketojenik Diyette Ne Yenir?
“Ketojenik diyette ne yenir?” sorusu oldukça önemli bir sorudur. Ketojenik diyette şu besinlerin tüketilmesinde bir sakınca bulunmamaktadır:
- İşlenmemiş kırmızı et
- İşlenmemiş tavuk eti
- İşlenmemiş hindi eti
- İşlenmemiş balık eti
- Yumurta
- Doğal tereyağı
- Yağlı peynir
- Yağlı yoğurt
- Badem
- Ceviz
- Fındık
- Tuz ve diğer baharatlar
- Zeytinyağı başta olmak üzere diğer bitkisel yağlar
Ketojenik diyet yaparken özellikle tuz tüketimini artırmak gerekebilir. Çünkü büyük bir bölümü tuz aracılığıyla vücuda giren sodyum, ketozis durumunda azalmaktadır. Beyin fonksiyonlarından kas liflerinin düzgün çalışmasına kadar pek çok konuda etkisi bulunan sodyumun bu diyet sırasında vücuda yeteri kadar alınması gerekir.
Ketojenik Beslenmede Neler Yasaktır?
Ketojenik beslenmede yasak olan gıdalar bulunmaktadır. Bu gıdaların diyet sürecinde tüketilmemesi önerilmektedir. Peki, ketojenik olarak beslenilen bir dönemde tüketilmemesi gereken gıdalar nelerdir?
- Kek, çikolata, cips gibi abur cuburlar
- Şekersiz olduğu belirtilen diyet ürünleri
- Ekmek
- Pirinç
- Makarna
- Patates
- Ketçap, mayonez vb. soslar
- İşlenmiş bitkisel yağlar
- İşlenmiş et ürünleri
- Mercimek, kuru fasulye, bezelye vb. bakliyat çeşitleri
Ketojenik Diyet Zararlı mıdır? Ketojenik Diyetin Zararları Nelerdir?
Ketojenik diyet zararlı olabilen bir zayıflama yöntemidir. Doktor kontrolünde ve diyet uzmanı onayı ile yapılması gereken bu diyette vücut için büyük öneme sahip protein ve karbonhidratların tüketiminin yasak olmasına rağmen yağ ağırlıklı bir beslenme geçerlidir.
Hayvansal gıdaların ağırlıklı olduğu ketojenik beslenme de vücudun ihtiyaç duyduğu diğer vitamin ve minerallerin karşılanmıyor olması çeşitli hastalıklara davetiye çıkarabilmektedir. Özellikle, ketojenik diyette yenilmesi gereken besinler içerisinde lif içeriği yüksek olan bakliyat çeşitleri yer almamaktadır. Bu besinlerin diyet süresince tüketilmiyor olması bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Ketojenik beslenme yönteminin bazı durumlarda kalp sağlığına iyi geldiği bilinse de, aşırı yağ tüketimine bağlı olarak kandaki lipit oranı artacağı için bazı koroner kalp rahatsızlıkları da oluşabilir. Ketojenik diyet içerisinde yüksek tuz tüketimine bağlı olarak tansiyon ve ödem sorunları ile karşılaşılabilmektedir. Bu nedenle özellikle kalp ve tansiyon hastalarının tek başına ketojenik diyet uygulamaları sakıncalıdır.
Ketojenik diyetin zararları arasında metabolizma hızının düşmesi de bulunmaktadır. Vücudun en önemli enerji kaynağı olan karbonhidratın tüketilmemesinden kaynaklanan bu durum, diyet sonlandırıldıktan sonra tekrar kilo alımına sebep olabilmektedir.
Hangi isim ile anılırsa alsın diyet listelerinin kişinin kendi iradesi ile uygulaması, deneme yanılma yöntemler kullanması ileriki dönemlerde çeşitli sağlık sorunlarına sebep açabilecek niteliktedir. Bu nedenle ketojenik diyet de dahil hiçbir diyet programı tek başına uygulanmamalıdır.
Her diyet listesinin kişiye özel olarak hazırlanması gerektiği için diyet uzmanı ile işbirliği yapmanız ve size uygun ketojenik diyet ile zayıflama süreci geçirmeniz önemlidir.
