Serebral palsi, şiddeti değişen ve vücudun farklı bölgelerinde normal hareketi etkileyen bir grup bozukluktur. Bu durum duruş, yürüyüş (yürüme şekli), kas ve hareket koordinasyonu ile ilgili sorunlara neden olabilir.
“Serebral” kelimesi, beynin motor fonksiyonunu düzenleyen kısmı olan beyin serebrumunu ifade eder. “Palsi”, vücudun belirli bölgelerindeki istemli hareketlerin azalmasını tanımlar.
Durumun nasıl yönetildiğine bağlı olarak, motor beceriler zamanla gelişebilir veya kötüleşebilir. Semptomlar ve şiddeti vakadan vakaya değişse de, bu durumla teşhis edilen kişilerin tatmin edici yaşamlar sürmelerine yardımcı olacak birçok tıbbi destek seçeneği bulunuyor.
Serebral Palsinin Nedenleri
Serebral palsi, fetal veya bebek beynine verilen hasardan kaynaklanır. Beyin hasarının kesin nedenini belirlemek zor olabilir, ancak bir çocuğun bu durumu geliştirmesine neden olabilecek birkaç faktör vardır.
- Menenjit gibi bakteriyel ve viral enfeksiyonlar,
- Beyin kanaması,
- Doğum sırasında veya bebekliğin ilk birkaç yılında meydana gelen kafa yaralanmaları
- Doğumdan önce, doğum sırasında veya doğumdan sonra beyne oksijen gitmemesi,
- Balıklardan cıva zehirlenmesi,
- Uyuşturucu ve alkole doğum öncesi maruz kalma,
- Yaşamın ilk 5 yılındaki herhangi bir beyin hasarı, beynin düzgün gelişmesini engelleyebilir.
Serebral palsi ile sonuçlanabilecek beyin hasarının birkaç yaygın nedeni vardır. Bu faktörler, beyin hasarının ciddiyetine bağlı olarak beynin anormal gelişimine neden olabilir.
Beyin Kanaması
Beyin kanamaları, kan damarlarının yırtılmasının neden olduğu beyindeki anormal kanamadan kaynaklanır. Doğumdan önce ve doğum sırasında meydana gelen kanamalar, beyin felcine yol açabilecek ciddi beyin hasarına neden olabilir.
Beyin Travması
Kafa yaralanmaları doğum eylemi veya doğum sırasında veya yaşamın ilk birkaç yılında meydana gelebilir. Bir bebeğin veya yürümeye başlayan çocuğun gelişen beynine yönelik travma, serebral palsiy’e neden olabilir.
Serebral Palsi Genetik Nedenleri
Genetik ve serebral palsi arasındaki bağlantı bugün hala araştırılmaktadır. Uzmanlar tarafından yapılan bir araştırma, tüm serebral palsi vakalarının %14\’ünün nadir görülen genetik mutasyonlarla bağlantılı olabileceğini buldu.
- Düşük Doğum Ağırlığı
Düşük doğum ağırlıklı çocukların doğumla ilgili komplikasyonları yaşama ve serebral palsi geliştirme riski daha yüksektir. Özellikle 3 kilodan az olan çocuklar, serebral palsi geçirme riski daha yüksektir.
- Anne Enfeksiyonları
Anneler hamilelik sırasında fetüse enfeksiyon bulaştırabilir, bu özellikle gebeliğin ilk birkaç haftasında tehlikelidir. Virüsler, annenin bağışıklık sisteminin, fetal beyinde iltihaplanmaya neden olabilecek proteinleri serbest bırakmasına neden olabilir.
Kızamıkçık sırasında önemli risk faktörleridir ve bir çocuğun serebral palsi geliştirmesine neden olabilir. Çiğ veya az pişmiş et yiyen anneler enfeksiyon kapma olasılığını artırabilir.
- Yenidoğan Enfeksiyonları
Menenjit gibi yenidoğan enfeksiyonları ciddi beyin hasarına neden olabilir. Menenjit, çocuğun beyninin motor kontrol merkezlerine zarar verebilecek ve serebral palsi ile sonuçlanabilecek şiddetli iltihaplanmaya neden olur.
- Erken doğum
Erken doğan bebeklerde serebral palsi gelişme riski daha yüksektir. Gebeliğin 37. haftasından önce doğan çocuklar erken doğum olarak kabul edilir. Araştırmalar hamileliğin 32. haftasından önce doğan çocukların serebral palsi geçirme riskinin çok yüksek olduğunu belirtmektedir.
- Şiddetli Sarılık
Yeni doğanlar genellikle doğumdan sonra aşırı karaciğer tarafından filtrelendikten sonra temizlenen hafif sarılık vakaları yaşarlar. Tedavi edilmeyen şiddetli sarılık, beyinde güvenli olmayan serebral palsi ile sonuçlanan beyin hasarına neden olabilir.
Serebral Palsi Belirtileri
Çocuklarda serebral palsi çok sayıda fiziksel ve nörolojik belirti ve semptomlara neden olur. Bu semptomlar, beyin hasarının ciddiyetine ve konumuna bağlı olarak her çocuk için farklılık gösterir.
Fiziksel Belirtiler
- Bazı kasların kısalması ve ağrı,
- Ağızdan salya akması,
- Abartılı veya sarsıntılı refleksler,
- Ani kas refleksi,
- Gastrointestinal problemler,
- İstemsiz hareketler veya titreme,
- Koordinasyon ve denge eksikliği,
- Yutma veya emme sorunları,
- Vücudun bir tarafında hareket ile ilgili sorunlar,
- Kasların sertleşmesi gibi fiziksel belirtiler görülmektedir.
Nörolojik Belirtiler
- Sıvı dengesizliği,
- Davranış sorunları
- Gecikmiş beyin beceri gelişimi,
- Konuşma ve dil ile ilgili zorluklar,
- Duyusal bozukluklar,
- Görme/işitme bozuklukları gibi serebral palsi nörolojik belirtileri gözlemlenmektedir.
Serebral palsili bebeklerde fark edilmeyen gelişimsel gecikmeler olabileceğinden, aileler çocuklarının gelişimsel dönüm noktalarını takipte olmalıdırlar.
