Doğum esnasında ya da doğum gerçekleştikten hemen sonra, bebeğin vücudunda meydana gelen lekelere doğum lekesi adı verilir. İspanya, İtalya ve ülkemizde, doğum lekeleri ile ilgili bazı efsaneler yer alır. Bu efsaneler içinde en yaygın olanı, hamilelik döneminde canı çilek isteyen kişinin, çilek yiyememesi sonucu bebeğin vücudunda çilek şeklinde leke çıkacağıdır.
Bu efsanelere ek olarak, herkes tarafından, doğum lekelerinin sebebi nedir? sorusuna cevap aranıyor. Uzmanlar, bilim dünyasında, doğum lekeleri için net bir açıklama yapabilmiş değildir. Ancak yeni doğan bebeklerde görülen doğum lekelerinin bir kısmının nedeninin kan damarları olduğu yönünde araştırmalar da yer alır. Deri altında yer alan damarların rengine göre farklı renklerde olabilen doğum lekeleri, farklı renkte kan hücrelerinin bir araya gelmesiyle oluşur.
Bebek cildinde yaygın olarak görülen ve çeşitli renklerde olan doğum lekeleri genellikle zararsız olan renk değişiklikleridir. Bu lekelerin boyutu ve renkleri farklı olabilir. Çoğu zaman kalıcı olan doğum lekeleri, bazı durumlarda belli bir yaştan sonra kaybolur. Doğum lekeleri altında yatan sebebe göre farklı türlerde olabilir. Halk arasında en yaygın görülen doğum lekesi ise, ben olarak adlandırılan lekelerdir.
İnsanlar arasında yer alan efsanevi doğum lekesi açıklamaları, birçok yanlış inanç içerir. Bu lekelerin hamilelerin istedikleri yiyecekleri yiyememeleri ya da aşermeleri ile ilgileri yoktur. Ancak, doğum lekelerinin neden oluştuğu ile ilgili net bir bilgi de bulunmamaktadır. Bazıları genlerden kaynaklı olabilirken, bazıları ise çeşitli damar hareketlerine bağlı olabilir.
Doğum Lekesi Çeşitleri
Yeni doğanların doğum anlarında ya da birkaç hafta içinde vücutlarında oluşan lekelere doğum lekesi adı verilir. Genellikle zararsız olan bu lekeler zamanla büyüme de gösterebilir. Zararsız olan doğum lekeleri zamanla, kozmetik amaçlı ya da sağlık sorunları sebebiyle tedavi edilmeye ihtiyaç duyulabilir. Bazı türleri de hastalık habercisi olabileceğinden, tedavileri önemlidir. Oluşmadan önce, bir doğum lekesini engellemenin yolu bulunmaz.
Doğum lekesi çeşitleri temelde iki ayrı türe yayılır. Bu türler şunlardır:
- Vasküler yani damarların çalışmasındaki aksalıklar nedeniyle oluşabilen doğum lekeleri
- Pigment yani, renk değişikliklerine bağlı doğum lekeleri
Vasküler doğum lekeleri; çilek, şarap ya da somon şeklinde olabilirken, pigment doğum lekeleri sütlü kahve ya da ben şeklinde olabilir.
Kahverengi Doğum Lekesi
Doğum lekeleri, doğum esnasında ya da doğumdan sonraki birkaç haftada bebeğin cildinde görülen bölgesel renk değişikliğine verilen isimdir. Toplumda oldukça yaygın olarak görülen lekeler, farklı renk ve şekillerde olabilir. Yüzde veya vücudun herhangi bir yerinde görülebilen lekeler, tamamen zararsızdır.
Bazı lekeler vücut üzerinde kalıcıdır ve zamanla büyüyebilir. Kalan diğerler lekeler ise, cilt üzerinde tamamen kaybolur. Bazı cilt lekeleri, altta yatan bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir, bu durumda gerekli tedavilerle durumun kontrol altına alınması gerekir.
Doğum lekesinin birkaç nedeni olabilir. Bunlardan ilki vasküler yani damarlara bağlı olan lekelerdir. İkinci doğum lekesi ise, pigmente bağlı oluşabilir.
Vasküler türde yer alan lekeler, ciltteki kan damarlarının oluşumunda yaşanan aksaklıklardan kaynaklanır. Bunun yanında bir alan etrafında çok kan alanı bulunabilir ya da kan damarlarının genişliği olması gerekenden daha fazla olabilir.
Pigmente bağlı oluşan leke türleri, daha sık görülmesinin yanında farklı türde olabilir. Kahverengi doğum lekesi de bu türün içinde yer alır. Benler ve sütlü kahve lekeleri içinde, bu tütün içinde yer alan ve en yaygın görülen doğum lekeleridir. Kahverengi olanları daha oval ve soluk renkte olur. Bu tür bir doğum lekesi doğum anında ya da doğumdan sonra meydana gelmiş olabilir.
Şarap Doğum Lekesi
Vasküler doğum lekelerine, tıp dilinde Hemanjiom ismi verilir. Genellikle ağrı vermeyen bu lekeler, herhangi bir tehlikeye de işaret etmez. Ortaya çıkışlarındaki neden kesin olmamakla birlikte, toplumda yaygın olarak görülen doğum lekelerinin bazı türleri de bulunur.
Bu türlerden birisi olan şarap doğum lekesi, pigmente bağlı doğum lekelerinden birisidir. Deri altından görülecek derecede geniş bir alan kaplayan leke, kılcal damarlardan kaynaklı bir şekilde oluşur. Mordan kırmızıya kadar geniş bir renk çeşitliliğine sahiptir.
Bu tür doğum lekeleri en çok yüz ve boyunda görülür. Herhangi bir tedavi sürecine girilmediği takdirde tüm şarap lekeleri kalıcıdır ancak herhangi bir ağrı vermezler. Ancak bazı estetik nedenlerden dolayı, doğum lekesine sahip kişiler tedavi yöntemine başvurabilmektedir.
