İnsanların vücudunda bulunan kan, sadece tek bir sıvı olmayıp bunun yanında kendi içerisinde hücreleri ve çeşitleri vardır. Bunlardan birisi ise kırmızı kan hücreleri diye adlandırılan alyuvarlar yani eritrosittir. Kanda en fazla sayıda bulunan hücre türüdür. Bazı hastalıkları belirleme de ve teşhis etmede büyük rol oynamaktadır. Bu teşhisi yapabilmek için alyuvar dahilinde Sedimantasyon testi yapılmasıdır. Sedimantasyon, ESR diye de bilinmektedir. Sedimantasyon, vücudun virüslerle, bakterilerle karşılaşmasında, vücuda çivi batması, böcek ısırması gibi herhangi bir tehlikeyle karşı karşıya kaldığı zaman vücutta ortaya çıkan iltihabı tespit etmek için kullanılan kan değerdir. Karşılaştığı tehlikeler karşısında, kanda bazı maddeler oluşur, oluşan bu maddeler eritrositlerin hızını çok arttırır. Yapılan test ile de çökme hızı seyredilir.
Sedimantasyon testi sayesinde, vücuttaki iltihap varlığı, kanserli doku oluşup oluşmaması hakkında hızlı bir şekilde bilgi edinilmesini sağlanır. Vücudun herhangi bir bölgesinde iltihaplanma olması, ağrı, ateş bölgesel kızarıklık, ödem, anormal kilo kaybı, omuz ve kask bölgesinde ağrı, eklemlerde sertlik ve ağrı gibi bulgular doğrultusunda kan testi örneği alınarak Sedimantasyon testi yapılır. Sedimantasyon testinin yapılma aşaması ise, laboratuvar ortamında kişiden kan örneği alınır, alınan kan tüp içerisine konur ve baş aşağı olacak şekilde bekletilir. Belirlenen süreler içerisinde eritrositlerin ne oranda ve ne kadar hızlı çöktüğü gözlemlenir. Sedimantasyon değeri kadın, erkek ve çocuklarda farklı aralıklardadır, bu değerler dışında olan Esr yüksekliği ve düşüklüğü farklı sonuçlara götürür.
ESR Yüksekliği Nedir?
ESR Yüksekliği, kırmızı kan hücresi olarak adlandırılan eritrositlerin birbirlerine yapışarak ağırlıklarının artmasına sebep olur. Ağırlıkları artan alyuvarlar, yapılan sedimantasyon testinde daha hızlı bir şekilde tüpü dibine çöker. Ne kadar hızlı çökerse doğru orantıda iltihap olma riski o kadar yüksektir. Kanın bu şekilde hızlı çökmesiyle beraber ESR değeri yüksek çıkar. ESR Yükseldiğinde, vücutta enfeksiyon ya da inflamasyon durumu söz konusudur. Vücutta oluşan iltihaplanma, ağrı, ateş ve şişme problemi ESR Yüksekliğine sebep olmaktadır. ESR Yüksekliğine sebep olan birçok hastalık ve etken bulunmaktadır.
Akut romatizmal ateş, eklem rahatsızlığı, hareket kısıklılığı, bakteriyel enfeksiyonlar, lupus, sedef, ailevi akdeniz ateşli hastalığı, çölyak, astım, sinüzit, kalp damar hastalıkları, kan ve şeker hastalıkları, bağırsak hastalıkları gibi sağlık sorunları ESR yükselmesine sebep olur. İleri yaş, gebelik, kullanılan bazı ilaçlar, herhangi bir ameliyat geçirmiş olmak, obez olmak, gibi yükselmesine sebep olan hastalık yanında bazı etkenler de vardır. ESR değeri yüksek çıkan kişilerde temelde herhangi bir ciddi sağlık sorunu çıkmadıysa ESR değeri düşürülmesi gerekmez. Eğer ki sağlık sorunu varsa hem o sağlık sorunu iyileştirmek için üzerine gidilir hem de ESR değeri ilaçlar desteği ile düşürülür.
ESR Düşüklüğü Nedir?
ESR Düşüklüğünün en önemli göstergesi vücutta iltihap olmamasıdır. Genel olarak yeni doğan bebeklerde ve sağlıklı kişilerde ESR değeri düşük gözlenmektedir. Her ne kadar genel olarak sağlıklı bireylerde görülse de ESR Düşüklüğünün, sağlık problemi oluşturduğu durumlarda vardır. ESR Düşüklüğü olan kişilerde belirti olarak, baş dönmesi, güçsüzlük, sebepsiz kilo kaybı, baş ağrısı, güç kaybı, halsizlik gibi semptomlar karakterizedir.
Düşüklüğünün gözlendiği hastalıklar ise, kalp yetmezliği, orak hücre hastalığı, lösemi, kan şekeri yüksekliği gibidir. Tedavi yönteminde ise hastalığa sebep olan temel problemi saptamak, ona göre hastaya iyileştirici ilaçlar uygulamaktadır. Tedavi yöntemlerinin yanında düzenli beslenmek, stresten uzak durmak, alkol ve sigaradan uzak durmak gibi dikkat edilmesi gereken unsurlarda bulunmaktadır.
