Geniş anlamda ödemeler dengesi, bir ülkenin yerleşikleri ile başka bir ülkenin yerleşikleri (yerleşik olmayanlar) arasındaki ekonomik işlemleri belirli bir süre boyunca sistematik olarak kaydetmek için hazırlanan istatistiksel bir rapordur. Ödemeler dengesi istatistiklerinin derlenmesine ilişkin uluslararası standartlar, Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından hazırlanan ödemeler dengesi ve uluslararası yatırım pozisyonları el kitabında üye ülkeler için kılavuz olarak yer almaktadır. Bu belge ayrıca ülkeler arasındaki ödemeler dengesi istatistiklerini karşılaştırmanıza da olanak tanır.
Türkiye’nin ödemeler dengesi istatistikleri, IMF’nin 2009 yılında yayınladığı ve aylık olarak yayınlanan bahsi geçen el kitabına dayanmaktadır.
Cari Açık Hesaplaması Nasıl Yapılır?
- Cari açığı hesaplamak için cari ve sermaye hesabı bakiyelerini bilmeniz gerekir. cari denge; Mal, hizmet, yatırım ve cari hesap bakiyesi toplanarak hesaplanır. Mevcut dengeyi oluşturan unsurlar şunlardır:
- Bir ülkenin ithalatı ile ihracatı arasındaki farka mal dengesi denir.
- Sigorta ve turizm gibi hizmetler karşılığında alınan döviz ile satışlar için ödenen döviz arasındaki farka hizmet bakiyesi denir.
- Bir ülkenin yurt dışındaki doğrudan veya dolaylı yatırımının döviz değeri ile yabancı bir ülkenin o ülkede yaptığı yatırımın döviz değeri arasındaki farka yatırım gelir dengesi denir.
- Yurt dışında çalışan işçilerin getirdiği döviz değerine cari transfer denir.
- Cari dengenin her bir unsurunun toplamı pozitif ise, cari açık yok demektir. Negatif sonuç, cari açık olduğu anlamına gelir
Cari Açığı Kapatmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Cari açığı düşürmek veya tamamen kapatmak için yapılabilecekler aşağıdaki gibidir:
- İthalata kıyasla ihracatın maliyetini artırmayı hedefleyebilirsiniz. Bu nedenle ithalata kota veya vergi getirilmesi için harekete geçilebilir. Bu, ülkeye mal ithalatını kontrol etmenizi ve sınırlamanızı sağlar.
- İthalat odaklı politikaların, ithal ikameci sanayileşme gibi ihracat odaklı politikalarla değiştirilmesi gerekmektedir. Ülkenin küresel pazarda rekabet gücünü artıracak ve üreticileri ihracata teşvik edecek politikalar izlememiz gerekiyor.
- Devalüasyon, yerel para biriminin değerini diğer para birimlerine karşı artırarak yerli üreticilerin mallarının daha hızlı ihraç edilmesini sağlar.
Ülke malları ucuzladıkça, bu mallara yurt dışından talep artmakta, dolayısıyla ihracattan elde edilen kâr, ithalata harcanan miktarı aşmaktadır. Böylece cari açık giderilebilir.
Cari Açık Nedir?
Cari açık; Bu, yüksek döviz kurları, kontrolsüz ekonomik büyüme, rekabet gücü, düşük ihracat, yüksek enflasyon, bir ülkenin durgunluğu, aşırı borçlanma, cari açıkları azaltmak için mali akışları boşa harcama gibi nedenlerle olabilir. Cari işlemler dengesi negatif olduğunda cari işlemler açığı oluşur. Cari açığın temeli dış ticaret açığıdır. İthalat harcaması ihracat gelirini aştığında, cari işlemler açığı ile sonuçlanan bir ticaret açığı oluşur. Cari açıkların sermaye akımları ile kapatılabildiği durumlarda cari açık konusunda endişelenmeye gerek yoktur.
Cari Açık Nasıl Tanımlanmaktadır?
Cari açığın önemini bir düşünün. Bu, ülkenin ihraç ettiği ürünlerden aldığı paranın, ithal ettiği ürünlere harcadığı paradan daha az olduğu bir durumdur. Cari açığı azaltmak veya azaltmak için ihracatı ithalatın üzerine çıkarabilecek politikalar uygulanmaktadır. Cari açık olumsuz olsa da olumsuz etkilemediği durumlar da var. İç yatırım için dış borcun faizi yatırım getirisinden düşükse, cari açığın olumsuz bir etkisi olmayabilir, ancak olumsuz etkiden kaçınmak için ülkenin cari borç ve faizi karşılayacak gelire sahip olması gerekir.
Cari İşlemler Hesabı
- Cari açık geçen yılın Kasım ayına göre 866 milyon dolar azalarak 2.681 milyar dolara ulaştı. Sonuç 14,256 milyon dolarlık 12 aylık cari açık oldu.
- Bu gelişme, hizmetler dengesi net ithalatının geçen yılın Kasım ayına göre 794 milyon dolar artarak 19.16 milyon dolara ulaşmasından, ödemeler dengesinde tanımlanan dış ticaret açığının ise 385 milyon dolar azalmasından kaynaklanmaktadır. 3475.000 ABD Doları.
- Altın ve enerji hariç ödemeler dengesi geçtiğimiz Kasım ayında 1.139 milyon dolar fazla verirken bu ay 2.46.000 dolar fazla verdi.
- Hizmet dengesinde, net turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre 712 milyon dolar artarak 1.549 milyar dolar oldu.
- Temel gelir hesabından net çıkış geçen yılın aynı dönemine göre 5 milyon dolar artarak 986 milyon dolara ulaştı.
- Geçen yılın aynı ayında 172 milyon dolar net giriş kaydeden ikincil gelir bilanço kaleminden bu ay 136 milyon dolar net çıkış gerçekleşti.
