Çölyak, kısacası sindirim sistemi hastalığıdır. Basit bir şekilde anlatılmak gerekirse, tahıl içeriğinde bulunan, gluten bazlı proteinlere reaksiyon göstermekte olan ince bağırsağın, bir ömür sürmesini hedef alan, sindirim sistemi bozukluğu olarakta bahsedebiliriz.
Çölyak belirtileri
Çölyak rahatsızlığı, hastaların birçoğunda benzer tepkilere sebebiyet vermez. Bazı hastalara oranla belirtilerin hedef aldığı ergenlik durumları, ya da yetişkin kısmında yaş orantısı hedef gösterilir. Uzun süreç boyunca, anne sütü ile beslenimde daha geç ortaya çıktığı belirtilirken, Gluten sebepli yiyeceklerin miktarları oranında, tüketilmeye odaklanıldığında ise yaş orantısına sebebiyet veren ve ölçeklenen glutenin miktar açısından ise, önemi ayrıdır. Hastalığın seyrettiği, problemler ve tedavisinde, belirtilerin yansıtıldığı durumlar çoğunlukla, kişiden kişiye ilişkilendirilerek sebebiyet belirtilmektedir.
Özellikle bebeklerde 12.aydan sonra glutene sebep veren besinlerin, tüketimi ile birlikte ilk bulgular sonuçlarını göstermektedir. Belirtilerin başlangıcında ise, midede bulantı hissi, kusma, vb varyasyonların seyrettiği ve ortaya çıkıp, halsizlik durumu, hızlı kilo kaybı, bünye de yorgunluk, aksi davranışlar ve davranışta değişiklikler, büyüme problemleri, öne doğru seyreden karın bölgesinde çıkıntı oluşumu, idrara çıkma, büyük tuvaletin kötü kokması, bebeklerde sebebiyetsiz mutsuzluk belirtileri, ağlamaya entegre davranışlar, dikkat eksikliği , kas ağrıları, kan aktifliğinin düzgün işlememesi, vb problemler ön planda olurken,
Yetişkin düzeyde ise, sindirim veya emilim bozukluğu açısından, bu tarz bulguların yarattığı problemlerin, nüksetme olasılığı düşük pozisyonda yer almaktadır. Yetişkin bireylerde ise genellikle, ishal problemleri ortaya serilirken ve bulguları da şu tarz sıralayabiliriz: sonucu olmayan, birden bire yaşanan demir eksikliği problemi, yorgunluk hissi, kemik veya kıkırdak ağrıları, artrit belirtileri, sık görülen kramplar, karaciğer rahatsızlıkları, depresyon hissiyatı eller de oluşan halsizlik ve ağrılar bununla birlikte hissiyatsızlık, nöbet geçirme durumları da ortaya çıkan sebeplerdir.
Tanı ve Teşhis
Rahatsızlık hisseden kişilerde öncelik, gastroloji bölümüne veya endokrin bölümlerinde uzman doktorlara gitmeleri gerekmektedir. Çölyak hastalığı, bulgularını test etmek ve tedaviye yönelik hareketlerin ışığında ise, uzman doktor tarafından, kan testi uygulanmaktadır ve reaksiyona karşı, tespit amaçlı testler istenmektedir. Ayrıca bu testlerden, pozitif sonuçlara rastlanırsa sindirim sistemi bölgesinden, cerrahi işlemler yapılması gerekebilir.
Tedavi Yöntemleri
Çölyak rahatsızlığının ortaya çıkan, sebeplerinden ve tedavi türü ise; tahıl içeren besinlerden ve glutenden uzak bir tedavi yöntemedir. Besin içeriğinde bulunan glutenin bile az oranda olsa dahi bile, problemler çıkarabileceğini göz önünde seyredilmesi önem taşımaktadır. Çeşitli ürünlerin içeriğinde, glütene olduğu kadar, yapılan alışverişlerin içeriklerine dikkat edilmelidir.Çözüm olarak ise, tedavi yöntemleri açısından, glütensiz diyebatik yaşam sürecine girilmesidir. Diyet listesinin uygulanmasıyla birlikte, 2 gün içinde belirtilen problemler düzelirken, iştahta önemli bir şekilde yemek yeme hissi uyanırken, önemli kilo artışı da sağlanmaktadır. Ortaya çıkan hasarların önüne geçilirken ve bebeklerde 4 -7 ay süreçle, yetişkinlerde ise daha uzun süreçle komplikasyonların ortadan tamamen kalkması ve besinlerin vücut içerisinde, emiliminin başlamasına yer edinir. Ayrıca enerjiyi ve kuvveti sağlamak açısından bebeklerde glutensiz besinlere, çocuk ve yetişkin düzeyde ise, diyetlere önem verilirken, az az ve sık sık beslenmeye yönelik işlemler uygulanmaktadır.
Test Aşaması
Öncelikle hastalarda, sebebiyet veren bulgular tespit edilirken, bu rahatsızlığı tetikleyen etkenlere yönelik çalışmalar başlatılmaktadır. Bu tarz işlemlerin aksine,fonksiyonel olarak antikor seviyeleri ve glutene bağlı, işlemler takip altına alınarak tedavi süreci uygulanmaktadır. Buna bağlı olarak, sindirim sisteminin salgılanması açısından, cerrahi yöntemler ile birlikte, analizlerin doğrultusunda rahatsızlığı önlemeye yönelik işlemler ön plan da seyretmektedir. Doktorunuz tarafından ise, takviyelerle desteklenerek sonuca ulaşılmaktadır.
