Ülkemizde sıklıkla gündem olan enflasyon kavramı ekonomik hayatımızı yakından ilgilendiriyor. Enflasyon nedir sorusu, vatandaşların en çok merak ettiği ekonomik terimlerin başında geliyor. Peki enflasyon nedir? Enflasyonun artması neyi ifade eder? Bu yazımızda enflasyon hakkında bilmeniz gerekenleri derledik.
Enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarının sürekli olarak artışı sonucu paranın satın alma gücünün azalmasıdır. Mal ve hizmetlerin zaman içerisinde fiyat değişimleri normal olarak karşılansa da enflasyona konu olan artış belirli bir mal veya hizmet özelinde değildir. Bu kavramda vatandaşın kullandığı tüm mal ve hizmetlerde meydana gelen genel düzeyin üzerindeki artış ifade edilir. Fiyat artışı tek seferlik değildir, devamlılık içerisindedir.
Enflasyon Nelerden Etkilenir?
Enflasyon oluşması ekonomide istenmeyen bir durumdur. Enflasyonun yükselmesinin en temel sebebi piyasadaki arz ve talep dengesinin bozulmasıdır. Merkez bankasının faiz oranı değişiklikleri ve döviz kurları enflasyonu etkilemektedir. Merkez Bankalarının para politikaları doğrultusunda attığı adımlar enflasyon oranını etkiler.
Ülkeye karşılığı olmayan döviz ve altın girişi, para arzının artması ve üretim için gerekli kaynakların azalması enflasyon oranını etkileyen başlıca sebeplerdir. Kişilerin toplam harcamalarının gelirlerinden fazla olması durumunda enflasyonun yükselmesi kaçınılmazdır.
Enflasyon oranı kontrol edildiği takdirde ülkelerin ekonomik büyümesini destekler. Merkez Bankaları, yapmış oldukları para politikaları vasıtasıyla enflasyonu düşük tutmayı hedefler.
Yüksek Enflasyon Nedir?
Yüksek enflasyon tüketicilerin satın alma düzeyini düşürerek yaşam standartını, gelir dağılımını ve ekonomik dengeleri bozar. Satın alma gücü düşen kişiler devamlı borçlanma yoluna gideceğinden ülkenin ekonomik yapısı bozulur ve ekonomik büyüme engellenir. Enflasyon oranının merkez bankası hedefinden fazla olarak sapması durumunda faiz artışı gözlenir. Merkez bankasının hedefinin altında kalması durumunda ise faizlerde düşüş oluşması olarak ortaya çıkar.
Enflasyonun Düşmesi
Enflasyonun düşmesi fiyat artışlarını minimum düzeyde tutarak vatandaşların alım güçlerinin artarak istikrarlı ve refah içinde olmasını sağlar. Ancak enflasyon düşüşü fiyat mal ve hizmetlerde fiyat düşüşü anlamına gelmez. Fiyat artışlarının dengeli olmasını sağlar.
Enflasyonun Nedenleri
Ekonomide olumsuz bir durum olarak bilinen enflasyon, kaynakların sınırlı, nüfusunsa fazla olduğu ülkelerde daha sık görülür. Çünkü sınırlı mal ve hizmetin tüketiciye paylaştırılması önemli bir sorun oluşturur. Enflasyonu dengede tutabilmek için enflasyonun nedenlerini iyi bilmek gerekir. Ülkede enflasyon oluşmasının nedenleri şunlardır:
- Dış piyasalardan ülke içine giren karşılıksız para, altın, döviz miktarının artışı
- Üretimin fiyat artışından fazla olması
- Para arzının artışı
- Teknolojik yenilikler ve yapısal yetersizlikler
- Yapılan genel harcamaların gelir miktarından daha fazla olması
- Üretim düzeyinin azalması
Enflasyon Çeşitleri
Enflasyon çeşitleri talep ve maliyet enflasyonu olmak üzere iki çeşittir.
– Talep enflasyonu, ülkede üretilen mal ve hizmetlerin tüketim talebini karşılayamaması durumunda oluşur. Tüketicilerin talep artışından kaynaklı enflasyon oranının artmasıdır.
– Maliyet enflasyonu, üretimde kullanılan hammaddenin fiyat artışından kaynaklanır. Hammaddenin pahalanmasını doğrudan ürün ya da hizmetlerde fiyat artışına sebep olacağından talepte azalma oluşur. Bu sebeple piyasada oluşan durgunluk maliyet enflasyonu olarak adlandırılır.
