Mastektomi tekniği meme kanseri hastalığının tedavisi için meme dokusunun çıkarıldığı bir operasyondur. Geçmiş senelerde meme kanserinin standart tedavi yöntemi meme dokusu, tümör, koltuk altındaki lenf düğümleri ve göğüs altındaki bazı kasların tamamen çıkarılması ile gerçekleştirilmekteydi. Ancak onkolojik cerrahinin büyük bir oranda gelişmesi ile beraber daha da yeni mastektomi tedavi teknikleri ortaya çıkmıştır.
Bu teknikler sayesinde uygun profilde bulunan hastalarda göğüs derisinin korunma ve işlem sonrası daha da doğal bir görünüm elde edilmesi ve daha az invaziv şekilde operasyonların gerçekleştirilmesi vb. olanaklar elde edilebilir. Mastektomi operasyonu tek meme üzerinde gerçekleşebileceği gibi iki meme için de uygulana bilinmekte olan bir tedavidir. Mastektomi sonrası hastanın sağlık durumu ve tercihine bağlı bir şekilde meme rekonstrüksiyonu olarak da bilinen uygulamalarla meme üzerinde yeniden şekillendirme sağlanabilir. Meme rekonstrüksiyonu operasyonu mastektomi tedavisinden hemen sonra yapılabileceği gibi ileri bir tarihte yeni bir operasyon şeklinde de planlanarak yapılabilir.
Mastektomi Hangi Durumlarda Yapılır?
Meme kanserine yakalanmış veya meme kanseri hastalığı gelişme riski yüksek miktarda olan hastalarda tedavi yöntemi olarak meme dokusunun yerinden çıkarılması için mastektomi operasyonunun uygulanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bir memenin çıkarılması tek mastektomi iki memenin birden çıkarılması ise bilateral mastektomi olarak adlandırılmaktadır. Bir diğer meme kanseri tedavi yöntemi olan lumpektomide ise tüm memenin değil sadece tümör ve çevresinde yer alan küçük bir sağlıklı bölgenin çıkarılması işlemidir. Bu operasyonlardan hangisine ihtiyaç duyulduğu tamamen hastanın sağlık durumu ve kanserin bulunduğu evreye göre belirlenmektedir. Mastektominin tedavi yöntemi olarak gerekli görüldüğü durumlardan bazıları şunlardır:
-Erken ve ileri evre meme kanserinin tedavisinde
-Birinci dereceden akrabalarında meme kanseri rahatsızlığı bulunan ve meme kanserine yakalanma olasılığının yüksek olarak bulunduğu hastaların önleyici (profilaktik) tedavisinde
-Total mastektomi tedavisi, meme koruyucu cerrahinin uygun bir tedavi yöntemi olmadığı hastalarda tek olan tedavi yöntemidir. Buna ek lumpektomi yerine mastektomi operasyonunun tercih edilmekte olduğu durumlar ise şu şekildedir:
-Memenin birbirinden farklı yerlerinde birden fazla tümörün yer alması
-Daha önceki zamanlarda radyoterapi tedavisi almış hastalarda yeniden nüks görülmesi
-Kanserli olduğu belirli olan memenin genelinde yaygın olarak kalsiyum birikimi bulunması
-Hamilelik nedeniyle radyasyon tedavisinin alınamaması
-Memede yeniden kanser hastalığının gelişme olasılığının yüksek seviyede olması
-Memenin boyutuna göre tümör boyutunun büyük olması
-Hastada radyasyonun olumsuz etkilerinin göze alınamayacağı farklı olan sağlık sorunlarının bulunması
Mastektomi Nasıl Uygulanır?
Mastektomi operasyonu uygulanacak olan hastalara operasyon ve risklerine ilişkin tüm bilgilendirmeler hekim tarafınca detaylı olarak iletilmektedir. Olağan olarak bulunan bu risklerin içinde kanama, omuz ağrısı ve sertliği, koltuk altında uyuşma, ağrı, enfeksiyon, ödem, hematom ve skar oluşumu vb. komplikasyonlar yer almaktadır. Bu riskler hakkında da gerekli bilgilendirmeler hastaya yapılmaktadır.
Mastektomi sonrası meme rekonstrüksiyonu yaptırmayı tercih eden hastalarda bu konu hakkında ihtiyaç duyulan planlamalar operasyon öncesinde kesinlikle ilgili hekimle birlikte yapılmalıdır. operasyon uygulanmadan önce hekimin önermiş olduğu zamanda kan sulandırıcı ilaç kullanımı , yemek ve su tüketimi vb. etkinlikler bırakılır. Operasyon uygulanmaya başlamadan önce hastaya anestezi uygulanmaktadır, sonrasında ise planlanmış olan ameliyat tekniğiyle mastektomi operasyonu başlatılır.
Uygun olarak bulunan bölgeden kesik açılarak meme dokusu üzerinde yer aldığı göğüs ve deri kaslarından ayrıştırılarak alınmaktadır. Sentinel düğüm diseksiyonu koltuk altından bir dizi lenf düğümü çıkarılmakta, aksiller lenf nodu diseksiyonu uygulanacak hastalardaysa sadece tümörün etkilediği ilk birkaç düğümün çıkarılmasına ihtiyaç duyulmakta . Lenf düğümlerinin çıkarılmasına ihtiyaç duyulmayan hastalarda bu aşama atlanmaktadır. Yerinden çıkarılmış lenf düğümleri kanser hastalığını bulundurup bulundurmadığını tespit etmek için teste tabi tutulur ve herhangi bir soruna rastlanamadığında daha başka bir lenf düğümünün çıkarılmasına ihtiyaç duyulmaz.
Rekonstrüksiyon operasyonu kesin olarak yapılacak ise plastik cerrahi uzmanı devreye girip memenin yeniden şekillendirilme operasyonunu gerçekleştirir. Sonrasında ise göğüs cerrahı tarafınca göğüs içine kanalizasyonlar yerleştirilerek koltuk altından tümör bölgesine doğru sıvı birikiminin oluşması engellenir. Bu işlemin sonrasında açılmış olan kesiğe dikiş atma işlemi uygulanarak bandajlama yapılıp operasyon bitirilir.. Ortalama olarak 2-3 saat gibi süren bir operasyondur ancak meme rekonstrüksiyonu operasyonu da gerçekleştirilecekse operasyon süresi uzayabilmektedir. Tedavi görmüş olan hastalar genel olarak birkaç gün hastanede gözetim altında tutulur.
