Hemen hemen her insanın soğukta belirli bir süre kaldıktan sonra çenemiz titremeye başlar. Hava sıcaklığının çok düşük olduğu bir ortama geçiş yaptığımız zaman ise bu titremenin şiddeti artmaya başlar. Kasılmalar ile birlikte dişlerimiz de titremeye ve birbirine çarpmaya başlar. Bu durumu engellemek çok basit değildir çünkü fiziksel bir reaksiyon sonucunda meydana gelen bir durumdur. Bu yazımızda soğuk havalarda çenemizin neden titrediğini sizler için araştırıp yazdık.
Sıcak Kanlı mı Yoksa Soğuk Kanlı Bir İnsan mısınız?
Böcek türleri, kertenkele gibi sürüngenler, amfibiler ve balıklar başta olmak üzere soğuk kanlı hayvanlar genellikle ortam sıcaklığı ile pek fazla ilgilenmez. Çünkü saydığımız bu soğuk kanlı hayvanların vücut ısıları çevrelerine uyum sağlayabilme özelliğine sahiptir. Diğer taraftan insanlar ve memeli hayvanlar başta olmak üzere kuşlar ve diğer sıcak kanlı hayvanlar yaşamlarını devam ettirebilmek için ihtiyaçları olan bir ısı vardır. Yani soğuk kanlı hayvanlara göre ısıya ve sıcaklığa karşı bir hassasiyetleri vardır. İnsan oğlu bu sıcaklık ve ısı sorununu barınma, kalın kıyafetler ve ısınmak için ateş yakmak gibi çözümlerle bu sorunu aşmıştır. Teknolojik gelişmelerle birlikte neredeyse çok soğuk ortamlarda bile yaşayabilir hale geldik. Sıcak kanlı hayvanlarda insanlar gibi olmasa da soğuk havalarda yaşamlarını devam ettirebilmek adına bazı çözüm yolları üretmişlerdir. Kuşların soğuk mevsimlerin başladığı yerlerden sıcak yerlere göç etmeleri, göç edemeyen hayvanların da kış uykusuna yatması gibi.
Terleme ve Titreme
İnsan vücudunun ısı ve sıcaklık dengesinin korunabilmesi için iki temel tepkisi vardır. Bu tepkiler terleme ve titremedir. Terleme insanlık için büyük bir problem olmasa bazı durumlar altından soğuktan dolayı titremek çok büyük bir problem olabilir.
Vücut ısımız çok yüksek olduğu durumlar vücudumuzu soğutmak ve zararlı toksit maddeleri dışarı atmaya da yarayan terleme işlemi gerçekleşir. Terleyen bir vücutta deri nemlendiği için nemlenen cilt soğuma hissi yaratır. Eğer aşırı derecede nemli bir ortamdaysak ter yolu ile vücut dışına çıkan sıvılar buharlaşır. Bu buharlaşma ile sıvı molekülleri fazla ısıyı tabiri caizse yanlarında götürür. Bu sayede vücut ısımız düşer ve bir nebze olsa vücudumuz soğur.
Terleme tepkimesi doğal olarak sıcak hava koşulları altından gerçekleşen vücudun soğumasına sağlayan bir tepkimedir. Bunun tam tersi olan titreme ise soğuk ortamlarda gerçekleşir. Vücudun rahatlık ve alıştığı ısı ve sıcaklık koşullarının altında olduğu ortamlar ısı artırıcı olarak titreme ortaya çıkar. Bu titreme bazen hafif bir şekilde bazen de çok şiddetli bir şekilde gerçekleşebilir. Soğuk hava koşulları ve soğuk ortamlarda ortaya çıkan titreme vücudun kaybettiği ısıyı ve sıcaklığı gidebilmek adına vücudun ısınmasına fayda sağlar. Bu titreme kasların hareketleri sayesinde gerçekleştirir ve kasların çalışması içinde bir enerji gerekir. Soğuk hava koşullarına fazla alışkın bir insan değilseniz ve karnınız da açsa soğuk ortamlarda kalmak soğuktan bayılmanıza ve belki de donarak ölmenize sebep olabilir.
Çenemiz Neden Titrer?
Sıcak bir ortamda soğuk bir ortama geçtiğimiz zaman ya da soğuk bir ortama alışkın biri değilsek bu ortamlarda kasların titremesi çene kemiğinin sarsılmasına neden olur. Bu sarsılmalar ile birlikte çenemiz titremeye başlar. Soğuğun etkisi arttıkça ve ortam sıcaklığına ve ısısına alışmaya başlamadıysak çene titremesinin şiddeti giderek artar. Belirli bir süre sonrasında dişlerimizde birbirine çarpmaya başlayacaktır. Yani çenemiz titremeye başlar, dişlerimizde birbirine çarpmaya başlıyorsa vücudumuz kaybettiği ısıyı ve sıcaklığı yeniden kazanmak için tepkimeler vermeye başlamış demektir.
