Dataizm, yakın bir zamanda hayatımıza giren ve kimilerinin bir din, kimilerinin ise bir felsefi görüş olarak kabul ettiği bir terimdir. Dataizm üzerine araştırma yapan bireyler, bu düşünce yapısı hakkında daha detaylı bilgi almak istemektedir. 2013 yılında hayatımıza giren ve Türkçeye veriizm olarak geçen Dataizm, verilerin yaratmış olduğu zihniyeti tabir etmektedir.
Dataizm kelimesinin anlamsal boyutlarını öğrenmek, Dataizm hakkında daha detaylı bilgi almak ve bu düşüncenin nereden çıktığını öğrenmek isteyen bireyler, aşağıdaki başlıklara göz atarak Dataizm terimini en ince ayrıntısına kadar öğrenebilmektedir.
Dataizm Ne Demek?
İlk olarak The New York Times gazetesinde yer alan Dataizm terimi, pek çok insanın araştırma onuşu haline gelmiştir. Dataizm ne demek sorusuna yanıt arayan bireyler, bu terimin veriler üzerine dayandığını bilmelidir. Yakın bir tarihte Homo Deus: A Brief History of Tomorrow adıyla yayınlanan bir kitapta Dataizm oldukça geniş bir kapsamda tanıtılmaktadır. Dataizm görüşüne göre, ilk yazılı verilerin canlı DNA’ları olduğu ve karmaşık insan yapısının verileri daha fazla depolayacak kapasitede olmamasından dolayı internet ve elektronik veri cihazlarının bulunduğu düşünülmektedir.
Tamamen verilere dayalı olduğu söylenen Dataizm, bazı insanlar için felsefi bir görüştür. Bu felsefi görüş, insanların veriler üzerine şekillendiğini belirtmektedir. Ancak Dataizm’i bir din olarak kabul eden geniş bir kitle de bulunmaktadır. Dataizm dini, verilerin kutsal olarak kabul edilmesi ve verilere saygı duyulması durumudur. Veri yüceliği dini olarak da adlandırılabilen Dataizm, üzerine çok farklı düşünceler geliştirilen bir akımdır.
Dataizmin Amacı Nedir?
Dataizm, verileri insanlardan çok daha üstün görmektir. Zira Dataizm görüşüne göre, insanların beyni yanıltıcı olabilse de, veriler asla yanıltmamaktadır. Veriler oldukça geniş kapsamlı olmakta ve yalnızca kodlar değil resim, ses kayıtları, videolar, mesajlar, makaleler de birer veri olarak kabul görmektedir. İnsanların komplike bir yapısı olmasından dolayı insanlığın güvenilmez olduğunu düşünen Dataizm görüşü, insanlar yerine verilere güvenilmesi gerektiğini öne sürmektedir.
Dataizmin bakış açısında zekâ ve bilinç birbirinden ayrılan iki kavramdır. Normalde birbirinden ayrılmayan zekâ ve bilinç, bu görüşe göre ayrıştırılmaktadır. İnsan bilincinin yanıltıcı olmaması amacıyla devre dışı bırakılması ve yapay zekânın ön plana çıkartılarak insanların güven duyduğu bir kavram haline gelmesi, bu görüşün temelleri arasında yer almaktadır.
Dataizm Görüşleri
Dataizm pek çok görüşü beraberinde getirmektedir. Dataizmi benimseyen bir kitle olsa dahi, günümüzde Dataizm adlı bir dinin belirmesi ve toplum tarafından kabul edilmesi kolay değildir. Dataizm dini veya felsefi görüşünü benimseyen bireylerin ortak düşünceleri aşağıdaki listede belirtilmektedir.
- İnsan beyni, veri depolama konusunda artık yeterli olmamaktadır.
- Günümüzde insanlar internet üzerinde araştırma yapmadan ve verileri kontrol etmeden karar almakta zorlanır hale gelmiştir.
- İnsan beyninin kullanmadığı bilgileri sildiği ve bu silinen bilgileri tekrar hatırlayabilmek için internet ağlarına ve veri depolama cihazlarına ihtiyaç duyduğu yadsınamaz bir gerçektir.
- İnsanlar günümüzde bile bu kadar ağlara bağlıyken, gelecekte bu ağlar insanlar yerine karar verme hedefine erişecektir.
- Ağların insanlar yerine karar vermesi ve işlem yapması, insanlığı direkt olarak arka plana atacaktır.
Yukarıda da görülebildiği üzere Dataizm adlı bu inanç, günümüzde verilerin yüceltildiği ve kısa bir zaman sonra insanların geri planda kalacağına inanıldığı bir düşünce yapısıdır. Bu konu üzerine pek çok makale ve kitap yazılmakta, insanların beyninin pek çok konuda yetersiz kaldığı için verilere muhtaç olunduğunun altı çizilmektedir.
