İstinaf mahkemeleri; yerel mahkeme olarak açıklanan ilk derece mahkemelerinin verdiği kararın hukuka uygunluğunu incelemektedir. Yargıtay’da oluşan iş yükünü azaltabilmek amacıyla kurulan bir kanun yöntemidir. İlk derece mahkemelerde verilen kararlar, burada denetlenir ve hukuka uygun forma sokulur. Bu mahkemelerle ilgili merak edilen en önemli sorulardan biri ise ceza davalarında harç ödemesinin olup olmadığıdır.
İstinaf Nedir?
İstinaf; ilk derece mahkemelerde alınan kararların incelenmesi ve değerlendirilmesi sürecini tanımlayan kelimedir. Kelime anlamı olarak kaldırma olarak açıklanabilir. Üst mahkemeler arasında sayılan istinaf mahkemeleri, şu şekilde sıralanabilir:
• Aile Mahkemesi
• Fikri ve Sınai Hukuk Mahkemesi
• İcra Hukuk Mahkemesi
• Asliye Hukuk Mahkemesi
• Ticaret Mahkemesi
• Sulh Hukuk Mahkemesi
• İş Mahkemesi
• Kadastro Mahkemesi
• Tüketici Mahkemesi
Her mahkemeden sonra istinafa yönlendirilen dosyaların masraflarında değişim olmaktadır. Bu nedenle hesaplama yapılırken mahkemenin hangisi olduğu ve nereye yönlendirildiğine dikkat etmek gerekir. Vatandaşların bu aşamada en çok merak ettiği konuların başında ise ceza davalarında istinaf harç ödemesidir.
Ceza Davalarında İstinaf Harcı Var Mı?
Ceza davalarında istinaf harcı bulunmaz. Dava süresince oluşan masraflar, dava sonuçlanana kadar kamu kapsamında değerlendirilir. Dava sonuçlandıktan sonra ise ilgili mahkemenin düzenlemesine göre harç belirlemesi yapılmaktadır.
31.03.2011 günlü Resmi Gazete’de yayınlanan 6217 sayılı kanun kapsamında istinaf harçları şöyledir:
• Yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dahil, bölge idare mahkemelerine yapılan istinaf yolu başvurularında 162,10 TL,
• Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında 162,10 TL.
Ceza Davalarında İstinaf Nedir?
İstinaf, yerel mahkemelerce verilen kararların denetlenmesi ve hukuka uygun hale getirilmesi için uygulanan bir kanundur. Bu mahkemelerin hüküm niteliği taşıyan kararlarına karşılık ilk olarak istinaf yoluna gidilmektedir. İstinaf aşamasından sonra verilen hüküm, tarafları memnun etmezse; verilen kararın özelliklerine göre temyiz yoluna götürülebilir.
Ceza davalarında istinaf başvurusu yapmak için Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yer alan “Hukuk Davası İstinaf Kanun Yolu” maddesine göre işlem başlatılır. İstinaf yolu için başvuru şartları ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na (HMK) göre düzenlenmiştir.
İstinaf Başvurusu Nasıl Yapılır?
İstinaf talebi olmaksızın bölge adliye mahkemesi, ilk derece ceza mahkemesi kararını istinaf incelemesine kurallar gereği tabi tutamaz. Bununla birlikte, 15 yıl ve daha fazla hapis cezasına ilişkin hükümler için bölge adliye mahkemesi istinaf incelemesi başlatabilmektedir. Böyle durumlarda istinaf başvurusu, kararı veren ilk derece ceza mahkemesine dilekçe verilerek yapılmaktadır. İstinaf istemine dair verilen dilekçe ile başvuru gerçekleştirilebilir.
İstinaf başvurusu dilekçe ile başvurunun yanında, ceza mahkemesin katibine beyanda bulunarak da yapılabilir. Katibin konuya dair tutacağı tutanak, hakim tarafından onaylandığı takdirde başvuru yapmak mümkündür.
Tüm bunların yanında istinaf başvurusu için gerekli süreye dikkat edilmelidir. Hükmün açıklanmasından itibaren 7 gün içinde başvuru yapılmalıdır. Ancak bu sürede dikkat edilmesi gereken bir nokta daha vardır. Sanığın olmadığı bir duruşmada hükmün açıklanması halinde, 7 günlük sürenin başlangıcı değişmektedir. Hükmün sanığa tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içinde başvuru yapmak gerekir.
