Hamilelikte folik asit anne rahmindeki cenin ve ilerleyen zamanlarda bebeğin gelişimi için oldukça önemlidir. Özellikle hamileliğin ilk haftalarından kullanılması, nöral tüp defektleri oluşumunu engellemektedir. Aynı zamanda merkezi sinir sisteminin gelişmesinde oldukça etkilidir. Yetersiz folik asit durumlarında bebeklerde sakatlanmalar (NTD) meydana gelmektedir.
Folik Asit Hamilelikte Ne İşe Yarar?
Folik asit, B vitamini familyasından olup DNA sentezinde ve aynı zamanda hücrelerin bölünmesi sürecinde oldukça etkilidir. Bu sebepten dolayı hamilelik öncesinde ve hamilelik sürecinde oldukça önemli maddeler arasında yerini almaktadır. Bebeğin ve annenin bu süreci sağlıklı bir şekilde gelişimini tamamlaması için vitaminin önemli olduğu yapılan araştırmalarda kanıtlanmış durumdadır. Hücre bölünmesine olumlu etkisinin yanı sıra vücutta kan yapımı ve DNA sentezi etkileri bulunmaktadır. Doğum sonrasında ise folik asit vitamini eksikliği, annenin depresyona girmesine neden olabilmektedir.
Hamilelikte Folik Asit Kullanımı Amaçları
Hamilelikte folik asit kullanımına dikkat edilmesi gerektiği uzmanlar tarafından vurgulanmaktadır ve yeteri kadar alınmaması durumunda pek çok olumsuz durumla karşılanmaktadır. Olumsuz durumları ortadan kaldırmak için vitamin takviyesi yapılmaktadır. Vitamin takviyesi amaçları şu şekildedir:
- Hücre bölünmesinde etkili olduğu için hücre genetik yapısının oluşmasında etkilidir ve fetusun tam ve sağlıklı gelişimi için gereklidir.
- Bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişmesinde etkilidir.
- Gebelikte beyin-omurilik kaynaklı anomali oluşmasını engellemektedir.
- Rahmin genişlemesine de yardımcı olmaktadır. Çünkü rahim genişlemesi de bir hücre bölünmesi sürecidir.
- Hamilelikte, kansızlığın giderilmesinde etkilidir.
- Kesin olmamakla birlikte bebeğin, otizme yakalanması olasılığı anne adayları tarafından gebelik öncesi ve gebelik sürecinde vitaminin alınması ile azaltılabileceği düşüncesi hakimdir.
- Doğum sonrası anneleri depresyondan korumaya yardımcı olmaktadır.
Plansız Gebelikte Folik Asit
Hamilelikte folik asit yeterli ve düzenli şekilde tüketilmelidir. Uzamanlar tarafından folik asitin tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Planlı bir şekilde gerçekleşen gebeliklerde, gebe kalınmadan önce vitamine başlanması gerektiği vurgulanmaktadır. Plansız gerçekleşen hamileliklerde ise vitamin ve folik asit yönünden zengin olan gıdaların tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Yine uzmanlar tarafından üreme çağındaki bayanlara bu noktada folik asit açısından zengin gıdalar ile beslenme eğitimlerinin verilmesi ve böylelikle NTD’li bebek oranlarının azalacağı vurgusu yapılmaktadır.
Gebelikte Folik Asit Kaçıncı Haftada Bırakılır?
Hamilelikte olmazsa olmaz maddeler arasında bulunan folik asit kullanımı gebeliğin 3. (12. Hafta) ayı bitene kadar devam edilmelidir. Planlı gebeliklerde daha önce vitamine bir uzman tarafından başlanmaktadır ve sürecin annenin ve bebeğin sağlıklı bir şekilde tamamlamasına yardımcı olmaktadır.
Folik Asit Eksikliği Belirtileri
Hamilelikte folik asit tüm anne adayları için tavsiye edilmektedir. Bazı anne adaylarında vitamine daha çok ihtiyaç duyulmaktadır. Yeterli oranda karşılanmaması durumunda ya da vitamin eksikliği sonucu karşılaşılabilecek olan olumsuz durumlar anne adaylarında şu şekilde ortaya çıkmaktadır:
- Aşırı derecede yorgunluk
- Ağızda yaraların oluşması
- Dilin şişmesi durumu
- Büyüme ile ilgili sorunlar
- Zayıflık hali
- Uykunun aşırı olması
- Soluk bir cilt
- Nefes darlığı
- Agresif bir ruh hali ya da sinirlilik
En İyi Folik Asit Bulunduran Yiyecekler
Yeşil yapraklı sebzelerde daha çok bulunan folik asit, vücuda olumlu etkiler yapmaktadır ve gebelik sürecinin sağlıklı tamamlanmasına yardımcı olmaktadır. Dengeli ve düzenli bir şekilde kullanımı gerçekleştirilmelidir. Hatta planlı bir gebelikte vitamine daha önce başlanmaktadır ve vitamin yönünden zengin besinler tüketilmelidir. Bu dönemde bütün besin ögeleri oldukça önemlidir ve folik asit açısından çok daha zengin gıdalar bulunmaktadır.
Hamilelikte folik asit tüketimi yönünden beslenme planında etkili olan ve bünyesinde folik asit bulunduran gıdalar:
- Baklagiller
- Yumurta
- Yeşil mercimek
- Turunçgiller
- Yeşillikler
- Kuru fasulye
- Buğday
- Kuşkonmaz
- Ay çiçeği
- Brokoli
- Soya fasulyesi
- Avokado
- Domates suyu
- Maydanoz, kişniş, nane
- Pancar
- Tahin
- Fındık
- Ciğer
- Muz
Folik Asit Yan Etkileri
Her şey vaktinde ve dozunda güzeldir. Vitamini temin edeceğiniz gıdaları da vaktinde ve dozunda almanız gerekmektedir. Anne ve bebek sağlığı gelişimi için oldukça önemli olan folik asitin aşırı kullanımı sonucunda bazı rahatsızlıklar meydana gelmektedir. Vitaminin vücuda yüksek dozlarda alınması halinde;
- Bağırsaklarda bakteri oluşmasını artırabilir.
- Mide rahatsızlığına neden olabilir.
- Bulantı yapabilir.
- Karında kramplara yol açabilir.
- Uyku problemleri oluşabilir.
- Sinirlilik hali gözlemlenebilir.
Hamilelikte folk asit tüketimi uzman hekim tarafından yönlendirilme sonucunda yapılmalıdır ve aşırı vitamin tüketiminden kaçınılmalıdır.
Hamilelik süreci hassas bir evredir ve bir uzman tarafından yönlendirilmelidir. Uzman hekiminiz gerekli durumlarda size vitamin takviyesi yapmaktadır. Sağlık durumlarına göre vitamin ihtiyacı da değişmektedir. Bu nedenle anne adayları uzman hekim eşliğinde süreci tamamlamalıdır.
