Polikistik over sendromu (PCOS), bir kadının hormon düzeylerini etkileyen bir sendrumdur. Polikistik over sendromu yaşayan kadınlar normal seviyelere göre daha fazla miktarda erkek hormonu üretir. Bu hormonal dengesizlikten dolayı kadınlar adet dönemlerinden dengesizlikler yaşanır ve adet dönemleri atlanır. Bu durumu yaşayan kadınların hamile kalması zorlaşır. Polikistik over sendromu ayrıca yüzde ve vücudun bazı bölgelerinde ve yüz hatlarında büyümeye ve vücutta kıllanmaya, kelliğe neden olur. Kalp hastalığı ve diyabet gibi uzun vadeli sağlık sorunlarına neden olur. Doğum kontrol hapları ve diyabet ilaçları hormon dengesizliğini iyileştirmeye ve düzene sokmaya ve görülen semptomların azalmasına yardımcı olabilir.
Polikistik over sendromunun sebeplerine ve bir kadın vücudu üzerinde bıraktığı etkileri merak ediyorsanız okumaya devam edin.
Polikistik Over Sendromu Nedir?
Polikistik over sendromu, kadınların doğurganlık yıllarında yani 15 ila 44 yaş arasında yaşanan hormonal bir sorundur. Bu yaş grubundaki kadınların yüzde 2,2 ila 26,7’si polikistik over sendromuna yakalanıyor. Polikistik over sendromuna yakalanan kadınların bir çoğu böyle bir sendromun yaşandığını bilmiyor. Yapılan bir araştırmada, Polikistik over sendromu yaşayan kadınların yüzde 70’i bu sendromdan dolayı bir şikayette bulunmadığı için Polikistik over sendromu teşhisi konmamıştı.
Polikistik over sendromu, bir kadının yumurtalıklarını, östrojen ve progesteron üreten üreme organlarını yani adet döngüsünü düzenleyen hormonları etkiliyor. “Yumurtalıklar ayrıca androjen adı verilen az miktarda erkek hormonu üretir.” Yumurtalıklar, bir erkeğin spermi tarafından döllenmek üzere olan yumurtaları serbest bırakır. Her ay bir yumurtanın salınmasına yumurtlama denir. Hipofiz bezinde üretilen folikül uyarıcı hormon (FSH) ve luteinize edici hormon (LH) yumurtlamayı kontrol eder. Folikül uyarıcı hormon, yumurtalığı bir folikül (yumurta içeren bir kese) üretmesi için uyarır ve daha sonra luteinize edici hormon yumurtalığı olgun bir yumurta bırakması için uyarır. Polikistik over sendromu, yumurtalıkları ve yumurtlamayı etkileyen bir “sendrom” veya semptom grubudur.
Polikistik over sendromunun üç ana özelliği şunlardır:
- Yumurtalıklarda kist oluşması
- Yüksek düzeyde erkek hormonu salgılanması
- Düzensiz veya atlanan adet dönemler
Polikistik over sendromunda yumurtalıkların içinde birçok küçük, sıvı dolu kese büyür. “Polikistik” kelimesi “birçok kist” anlamına gelir. Bu keseler aslında her biri olgunlaşmamış bir yumurta içeren foliküllerdir. Yumurtalar asla yumurtlamayı tetikleyecek kadar olgunlaşmazlar. Yumurtlama olmaması östrojen, progesteron, Folikül uyarıcı hormon ve luteinize edici hormon seviyelerini değiştirir. Progesteron seviyeleri normalden daha düşüktür, Androjen seviyeleri ise normalden yüksektir.
Androjen yani erkek hormonlarının normalden fazla salgılanması adet döngüsünü bozar, bu sebeple Polikistik over sendromu yaşayan kadınlar normalden daha az adet görür.
Polikistik over sendromunda yeni bir rastlanan ya da keşfedilen bir durum değil. İtalyan doktor Antonio Vallisneri, Polikistik over sendromu ilk olarak 1721’de tanımladı.
Polikistik Over Sendromu Neden Oluyor?
Doktorlar Polikistik over sendromuna tam olarak neyin sebep olduğunu keşfedemedi. Genler, insülin direnci ve iltihaplanma, aşırı androjen üretimiyle bağlantılı olabileceğini düşünüyorlar.
Genler
Bilimsel araştırmalar, Polikistik over sendromunda ailelerden kaynaklı olabileceğini göstermektedir, Sadece bir genin değil, birçok genin bu sendroma neden olabilmesi yüksek ihtimaldir.
İnsülin Direnci
Polikistik over sendromu yaşayan kadınların yüzde 70’inde insülin direnci vardır, bu durum hücrelerinin insülini düzgün şekilde kullanamadığını gösteriyor. “İnsülin, vücudun enerji için gıdalardan şeker kullanmasına yardımcı olmak için pankreasın ürettiği bir hormondur.” Hücreler insülini gerektiği gibi kullanamadığı zaman vücudun insülin ihtiyacı artar. Pankreas ihtiyacı karşılamak için daha fazla insülin üretir. Üretilen fazla insülin ise yumurtalıkların daha fazla erkeklik hormonu üretmesi sağlar.
Enflamasyon
Polikistik over sendromu yaşayan kadınların vücutlarında fazla iltihaplanma vardır. Aşırı kilo da iltihaplanmaya sebep olabilir. Yapılan araştırmalar aşırı enflamasyonu androjen seviyelerinde yaşanan artışa bağlıyor.
