Turp, turpgiller familyasına bağlı olup, kendine özellikle Uzak Doğu ülkelerinde geniş bir yayılma alanı ve üretim fazlalığı bulan, taze sebze ihtiyacını karşılamakta mühim yeri bulunan bir bitki türüdür. Türkiye’de genellikle Osmaniye/Kadirli bölgesinde yaygın biçimde yetiştirilmektedir. Turpların tükettiğimiz kök kısmının şekil ve renk farklılıklarına göre çeşitli adlandırmaları bulunmaktadır. Ülkemizde; siyah turp, beyaz turp ve kırmızı turp bulunmakta olup en yaygın olarak kırmızı turp tüketilmektedir.
Bir rivayete göre, Lokman Hekim diyar diyar gezip hekimlik görevini yerine getirirken her yerinde turp yetişen bir bölgeye gitmiş ve “Bu bölgenin insanlarına hastalık gelmez çünkü burada turp yetişmektedir.” diyerek o bölgeden ayrılmıştır. Bu rivayetten de anlaşılacağı üzere turpun geleneksel tıpta yeri önemlidir.
Yaygın tüketim şekli, salatanın içinde taze olarak tüketilmesi olarak görülmekle birlikte siyah turpun içinin oyulması ve içine bal koyarak bütün gece bekletildiği de bilinmektedir. Bu tüketim şeklinde bekletilen turpun içinde oluşan sıvı ertesi gün içilmektedir.
Turpun Faydaları Üzerine Yapılan Araştırmalar
Turp bitkisinin en fonksiyonel ve sağlıklı tüketim biçimi üzerine birtakım deneyler ve araştırmalar yapılagelmiştir. Bu araştırmalar neticesinde turpun fonksiyonları hakkında birçok sonuç elde edilmiştir.
- Turpun tazeyken ve pişirilerek tüketilmesi arasındaki içerik farkı karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucuna göre rendelenmiş taze turp, 30 dakika pişirilen turpa göre yedi kat daha faydalıdır. Bu nedenle turpun taze olarak tüketilmesi tavsiye olunmuştur.
- 15 gün boyunca turp tükettirilen farelerde, 15. günün sonunda karaciğer ve ince bağırsaklarda ölçülen kolestrol ve kan şekeri seviyelerinde ciddi bir azalma gerçekleştiği saptanmıştır.
- Siyah turp ile diğer turpların besin değerlerine yönelik yapılan başka bir araştırmada, siyah turpun diğerlerine göre daha yüksek oranda antioksidan içerdiği belirlenmiştir.
Turpun Faydaları Nelerdir?
Genelde balık ve diğer deniz ürünlerinin yanında salataların içinde tüketilen turpun birçok faydası vardır, yararlarını düzenli olarak tüketilmesi dâhilinde gözlemleyebileceğimizi uzmanlar belirtmektedir.
- C vitamini, folik asit ve potasyum açısından zengin olması sayesinde bağışıklığı güçlü tutar. Aynı zamanda B6, magnezyum ve kalsiyum açısından zengindir.
- Kabızlık giderici, sindirim sistemini düzenleyici ve iştah açıcı özellikleri bulunur.Uzun süre tok tutar ve mide bulantısına iyi gelir.Siyah turpun oyulup içine bal koyulmasıyla oluşan sıvı bronşite, öksürüğe iyi gelir.
- Menopoz sonrası dönemde bulunan kadınlarda meme kanseri riskini önemli düzeyde azaltır.
- Turpun tipik acı tadını veren madde olan glukozinolat, birçok metabolik hastalık ve kanserin tedavisi ile birlikte kanserden korunmada önemli rol oynar.
- Diyabet hastaları için faydalı bir besindir.
- Cilt dostudur; düzenli tüketilmesi halinde cilde tazelik, saçlara parlaklık verir. Sivilce, kızarıklık ve egzama gibi cilt sorunlarının azalmasına yardımcı olmaktadır.
Hepimiz şifa deposu olan turpu daha fazla tüketmeliyiz ancak içerdiği kükürtlü bileşenler sebebiyle mide şikâyetleri bulunan kişilerde gaz ve kramp komplikasyonlarını artıracağını unutmamalı, porsiyon miktarına dikkat etmeliyiz.
