İnsanları hayatta tutan beklentileri ve istekleridir. Bu bağlamda hayattan istediklerinizi belli bir sırayla alabiliyor musunuz? Şimdi ihtiyaç duyduklarınızla bir ay ya da bir yıl sonrakiler aynı mı? Genel olarak insanların farklı alanlarda gereksinim duyduğu şeylerin bir hiyerarşiye benzetildiğini duymuşsunuzdur. Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından ortaya atılan bu hiyerarşi başta psikoloji olmak üzere pek çok alanda kullanılmaktadır.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Nedir?
1943 yılında Abraham Maslow’un oluşturduğu ihtiyaçlar kuramı, insanları motive eden bazı noktaları da gözler önüne serdi. 5 farklı basamaktan oluşan ve piramit şeklinde benzetilen bu kuram, hayattaki amacınızı açıklar. Basitçe Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi nedir diye bakılırsa; “birbirini tamamlayan ihtiyaçlar bütünüdür” diyebiliriz. Ünlü psikoloğa göre insanların istekleri bitip tükenmez. Birini karşıladığınızda öbürüne ihtiyaç duyulur. İşte bu döngüye ihtiyaçlar hiyerarşisi denir. Her bir basamağın farklı gereksinimleri ve donanımları bulunur. Piramidin en üstüne ulaşabilen insana da “kendini gerçekleştirmiş insan” denir.
Maslow’un İhtiyaçlar Listesi
İnsan davranışları üzerine dur durak bilmeden araştırmalar ve çıkarımlar yapan psikolojide önemli kuramlardan biri de Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’dir. Amerikalı psikologa göre bu ihtiyaçlar 5 temel sınıfa ayrılır. Piramidin en altından başlayarak yükselen listede bahsedilen ihtiyaçlar;
Fiziksel İhtiyaçlar: En alt basamağı oluşturan fiziksel ihtiyaçlar, insanların hayatını devam ettirmek için gereksinim duyduğu her şeydir. Yemek, barınma, uyku, üreme vb. şeklinde örneklenebilecek bu ihtiyaçları karşılamak insanın ilk ana hedefidir. Bu ihtiyaçları karşılayamayan bir birey üst basamaklara ilerleyemez.
Güvenlik: Kişiyi hayatta tutan fiziksel ihtiyaçlar karşılanmaya başlarsa güvenlik ihtiyacı ortaya çıkar. Karnı doyan, yatacak yeri bulunan kişi daha güvenli bir ortama ihtiyaç duyar. Bu noktada ortaya çıkan güvenlik aşaması kişisel güvenlik, sağlık, iş güvenliği gibi birçok dalı kapsar.
Sevgi – Aidiyet: Karnı doymayan, kendini güvende hissedemeyen biri sevgi ihtiyacını duyumsamaz. Bu aşamalar tamamlandıkça kişi birileri tarafından sevilmek, ait olma duygusunu hissetmek ister. Arkadaşlıklar, özel ilişkiler, aile gibi önemli kavramlar bu adımı tamamlar.
Saygı: Başarıyla birlikte ortaya çıkan bu basamakta, kişiler karşılıklı saygı ve özgüven kavramlarını geliştirirler. Genellikle eğitimle oluşan bu ihtiyaç beklentisi başarı yükseldikçe artması beklenen algılar oluşturur. İtibar, tanınma gibi istekleri bu noktada görebiliriz.
Kendini Gerçekleştirme: Piramidin en üst kısmında yer alan kendini gerçekleştirme, hiyerarşinin tamamlandığı alandır. Yaratıcılık en üst seviyelerdedir. Kişinin başarısını özel bir amaca dönüştürmesiyle ortaya çıkar.
Mantıklı bir biçimde ortaya koyulan bu ihtiyaçlar hiyerarşisinde her adımı tamamlamış olmak, insanın kendini gerçekleştirmesine yeterli gelmeyebilir. Yine aynı şekilde bir insanın kendini gerçekleştirmesi için tüm sıralamanın her birinin yapılması gerekmiyor. Kişiden kişiye değişebilen bu kurama göre yine insanın mükemmel bir varlık olmadığına da vurgu yapılıyor. Kendini gerçekleştirmek için sizi buna iten davranışları tespit edebilmek çoğu zaman basamakları atlayama yarayabiliyor.
